Kendi Web Sayfamı Nasıl Oluşturabilirim?
Eğer elinizde sadece bir text editör varsa, biraz HTML bilmelisiniz. Ya da, basit bir HTML editörü bulmalısınız. Görsel html editörlerine en iyi örnek Netscape Navigator Gold Editor'dür. HTML kısmında da görüleceği gibi, aslında Web sayfaları, içinde düzyazı kodlar, Java Appletler, ActiveX komponentler, vb bulunduran ASCII dökümanlardır. Kullandığımız listeleyiciler bunları yorumlarlar.
Kendi Web Sayfa'nızı oluşturmak için size gerekenler :
Size Web Servisi verecek bir servis. (ISS'lerden hizmet alıyorsanız, kişisel web sayfası servisi verip vermediklerini kontroletmelisiniz). Bedava kişisel web sayfası servisi veren bir yer var : http://www.geocities.com Buraya bağlandıktan sonra gerekli linkleri takip ederek kendinize bir web sayfası (ve isterseniz bir e-posta hesabı) oluşturabilirsiniz.
Bir Web Editörü. Aslında gerekmese de, işleri bir hayli kolaylaştırıyor.Netscape kullanıyorsanız, "Gold" sürümünü almanızı tavsiye ederim. Ana menüden "Edit" seçilerek Web Editör ortamına girebilirsiniz ve burada kendi web sayfanızı dizayn edebilirsiniz.
Eğer web sayfanızı kendi makinanızda (kendi PC'niz?) oluşturmuşsanız, sayfanız ile ilgili tüm HTML dökümanları ve buralarda kullandığınız tüm resim/animasyon vb. komponentleri size kişisel web sayfası servisi veren yere göndermelisiniz. Bu iş için FTP kullanabilirsiniz. Ancak, öncelikle,
ilgili dökümanları hangi dizinlere koymanız gerektiğini internet servis sağlayıcınızdan öğrenmelisiniz.
FTP erişimi olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
Bazı web servislerine HTTP ile de dosya göndermek mümkündür. Bunu da sormalısınız. Netscape Editör vediğer editörlerin çoğunda, hazırladığınız HTML dökümanları tüm bileşenleri ile birlikte UPLOAD etme (Publishing) olanağı vardır. Bu özelliği de kullanabilirsiniz.
Linkler ve döküman içi dosya isimleri verirken biraz dikkat!!. HTML dökümanları kendi makinanızda hazırlıyorsanız, bazı linkler (resim dosyalarına vb) doğrudan kendi makinanızda birtakım dizin isimlerini içerebilir. Bundan kaçının. HTML içinde kullandığınız TÜM DOSYALARI aynı dizin içinde toplayıp link adresleri yerinde doğrudan bu dosyaların isimlerini (dizin bilgisi vermeden!!) yazın. Bu, kendi makinanızda dosyaları hazırlayıp başka bir yere upload etmeyi düşünüyorsanız çok önemli. Eğer, HTML'yi hazırladığınız ortam ile, dosyalara erişilecek web sitesi aynı ise endişelenmeye gerek yok.
Biraz Web kültürü. Ziyaret ettiğiniz diğer sayfaların nasıl yapıldığını görebilirsiniz. Netscape için, View menüsünden "Document Source" seçildiğinde, HTML sayfasının orijinal düzyazı kodunu görebilirsiniz.
Web sayfanızın adresini Servis Sağlayıcınızdan tam olarak öğrenin.
Web sitenizi arkadaşlarınıza duyurmadan önce, her yönüyle çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
22 Kasım 2007 Perşembe
Kendi Web Sayfamı Nasıl Oluşturabilirim ?
CGI Nedir ?
CGI Nedir?
CGI (Common Gateway Interface), Web Servisleri ile bu servislerin dışındaki programlar arasında etkileşim (ortak çalışma) platformu oluşturmak için geliştirilmiş bir standarttır. CGI, aslında bir programdır. Web'in statik yapısına, HTML kodu içinden çağrılan CGI programları dinamik bir nitelik kazandırmaktadır. En popüler CGI uygulamalarından birisi Web Sayaçlarıdır. Web sayfalarını kaç kişinin ziyaret ettiğini saptayan küçük uygulamalar dış program olarak, bir web sayfası içinden çağrılabilir. CGI programları gerçek zamanlı çalışırlar. CGI'lerin önemli uygulama alanlarından birbaşkası da, web üzerinde doldurup gönderilen formlar üzerindeki bilgileri server tarafında değerlendirip kullanıcıya cevabı göndermektir.
CGI programları "çalıştırılabilir" kodlar olduğundan, bir başkası, kolaylıkla sizin sisteminizde program çalıştırabilir!! Bu yüzden, cgi kodları sistemde özel yerlerde tutulur ve o sistemin görevlilerinin denetimi altındadır.
CGI programları herhangi bir dilde yazılabilir : C, Fortran, Pascal, C++, Perl, Unix Shell, Visual Basic vb. CGI eğer C ya da Fortran gibi bir dilde yazılırsa, derlenmelidir. Perl ya da Unix Shell gibi ortamlar ise script ortamlardır ve bu şekilde yazılmış CGI Script'ler doğrudan çalıştırılabilir.
Özellikle Java ve JavaScript kullanımlarının yaygınlaşması, CGI'nin ilk zamanlardaki popüleritesini azaltmıştır. Öte yandan, CGI programları/scriptleri, bulundukları sistemde saklıdırlar ve çalıştıklarında o sistemin kaynaklarını kullanırlar. Oysa Java Appletleri ve JavaScript, doğrudan HTML döküman içinde onu çağıran web listeleyicisine gelirler ve burada icra edilebilirler. Bu da, Java Applet ve JavaScript'in CGI'ye göre önemli bir avantajıdır.
World Wide Web Nedir ?
World Wide Web Nedir?
WWW, Web, ya da W3 (World Wide Web), yazı, resim, ses, film, animasyon gibi pek çok farklı yapıdaki verilere kompakt ve etkileşimli bir şekilde ulaşmamızı sağlayan bir çoklu hiper ortam sistemidir. Hiper ortam, bir dökümandan başka bir dökümanın çağırılmasına (navigate) olanak sağlar (iç içe dökümanlar). Bu ortamdaki her veri (object), başka bir veriyi çağırabilir (link). Link, aynı döküman içinde başka bir yere olabildiği gibi, fiziksel olarak başka bir yerde (internet üzerindeki herhangi bir makinada) de olabilir. Bütün bu farklı yapıdaki veriler uygun bir standart ile bir arada kullanılıp bir Web Listeleyicisinde (Web Browser) görüntülenebilir. Web'in diğer bir işlevi de, öteki bazı internet servislerini kendi içerisinde barındırmasıdır (ftp, gopher, news, wais gibi).
Web uygulamaları (Web sayfaları),Web Listeleyicilerinde (Browser, Gezgin, Tarayıcı) görüntülenir. Web sayfaları, başka sayfalara ve değişik türden verilere hiper linkler içermektedir. Buralara fare ile tıklayarak, başka sayfalara, oradan da başka sayfalara geçeriz. Bu aslında çok basit bir bilgiye ulaşım modeli. Web Sistemleri, kullanılan platformdan bağımsızdır. Bir Macintosh, Pc ya da Unix Web Listeleyicisi aynı sayfaları, aynı şekilde alırlar. Sayfaların alındığı Web Servisleri de farklı bilgisayar platformlarında olabilir. Web Listeleyicileri ve Web Servis Sağlayıcı Ortamlar hemen hemen tüm dünyada her yerde vardır ve global olarak kullanımları üstel bir şekilde artmaktadır.
Web yapısının bu kadar çok kabul görmesinin bazı sebeplerini sıralamak gerekirse :
Herşeyden önce Web, açık bir sistem. Platform, bilgisayar, işletim sistemi vb bağımlı değil.
Web üzerinden pek çok bilgi kaynağına kolayca erişilebilir.
Web uygulamaları geliştirmek ve bunları kullanıma sunmak çok kolay. Çoğu durumda, uzmanlık gerektirmiyor ve fazla bilgisi olmayan birisi bile Web sayfaları dizayn edip kullanıma sunabilir.
Web ortamları artık son derece dinamik. Java ve ActiveX kullanarak, tamamen konfigüre edilebilir client (istemci) uygulamaları geliştirmek mümkün. Java kullanarak, söz gelimi bir firma, ürün tanıtımları için, dinamik bir şekilde kendiliğinden oluşan uygulamalar yaratabilir ve sayfa içerikleri kendiliğinden değişebilir.Bir kullanıcı, isteğine bağlı bir şekilde, bağlandığı bir veri tabanından bilgileri istediği gibi farklı gruplarda isteyebilir (client side corporation).
Aranılan bilgilere, birtakım tarama mekanizmaları (Search Engines) sayesinde kolayca ulaşılabilir.
Klasik Web tanımı böyle. 1996'dan sonra, Web'in başka bir işlevi daha ortaya çıktı : Web aslında bir işletim sistemi!! Birbirine bağlı bilgisayarlar arasında veri paylaşımı için kuralları olan, iyi bir grafik ara birimli bir işletim sistemi. Şu an bile, Web arayüzü ile, sabit diskimizdeki dosyalar arasında gezinebiliriz. Tıpkı, başka bilgisayarlardaki sayfalar arasında gezindiğimiz gibi. Web arayüzlü işletim sistemleri konusunda ciddi araştırmalar var.
Firewall (Güvenlik Sistemleri) Nedir ?
Firewall (Güvenlik Sistemleri) Nedir?
Firewall (Internet Güvenlik Sistemi), internet üzerinden bağlanan kişilerin, bir sisteme girişini kısıtlayan/yasaklayan ve genellikle bir internet gateway servisi (ana internet bağlantısını sağlayan servis) olarak çalışan bir bilgisayar ve üzerindeki yazılıma verilen genel addır.
Firewall sistemleri, bu engelleme işini, sadece daha önceden kendisinde tanımlanmış bazı domainlere erişim yetkisi (telnet,ftp, http vb) vererek yaparlar. Günümüzde, Internet Servisi veren makinalar oldukça sofistike Firewall sistemleri ile donanmıştırlar
Intranet Nedir ?
Intranet Nedir ?
Intranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı bir ağdır. Yani, küçük Internet!, Internet'in daha özel bir hali. Intranet'ler gateway'ler ile diğer networklere bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır. Intranet'ler, şirket(ler) içi tele-konferans uygulamalarında ve farklı birimlerdeki kişilerin biraraya gelebildiği iş gruplarının oluşturulmasında da kullanılırlar.
Intranet'ler üzerinden HTTP, FTP vb gibi pek çok protokol uygulamaları çalıştırılabilir. Günümüzde, Intranet'ler içinde, Web erişimi ile kaynakların kullanımı oldukça yaygındır.
Bazı şirketlerdeki intranet'lerden, "Firewall" sistemleri üzerinden (bazı emniyet tedbirleri ile), Internet çıkışı da yapılmaktadır. Bu sayede, her iki yönde de ileti trafiği kontrol edilebilmekte ve güvenlik sağlanmaktadır.
Internet dışında başka yaygın kullanılan ağlar da var mı ?
Internet dışında başka yaygın kullanılan ağlar da var mı?
Evet var. Bunlardan en yaygın kullanılanları UUCP ve BITNET'tir. Bunların dışında da firma temelli (Decnet. Ibmnet) gibi, görev temelli, yerel vb. binlerce ağ vardır.
UUCP ağı, UUCP (Unix-to-Unix Copy Program) protokolü ile haberleşen sistemleri bünyesinde bulundurur. Bu protokolde, iki sistem belirli aralıklarla (polling) biribirlerine bağlanır ve bu iki sistemden herhangi biri üzerinde birtakım planlı programlar çalıştırırlar (mail aktarımı, dosya aktarımı, kısaca bir sistemden diğerine kopyalama). USENET News, ve Mail aktarımı dışında `tip' gibi programlarla uzaktaki makina uzerinde calışma olanağı vardır.
BITNET (Because It's Time Network) ise, birbirlerine NJE protokolü ile bağlı sistemlerden oluşur. BITNET esas olarak ağac (tree) şeklinde bir yapıya sahiptir, statik bir yönlendirme vardır. Mail, sınırlı şekilde FTP ve Telnet (VTAM) desteği vardır. Mail, bir `depola ve ilet' mantığı ile bir düğümden komşusuna gider, oradan bir öteye gider. Hatlar kesildiği zaman, ya da makina yüklü olduğu zaman yolda bir yerde bekler. Internet ile diğer ağlar arasındaki ileti trafiği için geçiş görevi yapan merkezlere "internet gateway" denir. Turkiye'deki "Bitnet-Internet gateway" Ege Üniversitesi (TREARN, vm.ege.edu.tr) dir (1997 başı itibarıyla).
ISDN Nedir ?
ISDN Nedir?
ISDN (Integrated Services Digital Network), özellikle normal telefon hatları (ve diğer bazı ortamlar) üzerinden daha yüksek hızlı entegre ses (analog) ve veri (dijital) aktarılmasını sağlayan bir dizi iletişim protokolüne verilen addır. ISDN'de, her iki uçta da, modemin dışında, bazı özel adaptörler kullanmak gerekir. Bu şekilde, 64kbps ve 128 kbps gibi hızlara (normal hatlar üzerinden) çıkmak münkün olmaktadır.
ISDN'de iki temel seviye hızı vardır : (1) Basic Rate (2) Primary Rate. Her iki seviyede de, iki farklı tip kanal bulunur : B (bearer) kanalları (sayıları birden çok olabilir) ve D (delta) kanalı (1 tane). B kanalları, her türlü ses, veri vb taşırlar. D kanalı ise iletişimde kullanılacak kontrol ve yönlendirme bilgilerini taşır. "Basic Rate" seviyesi daha çok evden kişisel kullanımlar ve küçük şirketlerin kullanımları için tasarlanmıştır ve iki tane 64Kbps B kanalı ile 1 tane 16Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız 128 Kbps olmaktadır. "Primary Rate" seviyesi ise, daha yoğun kullanımlar için tasarlanmıştır ve 23 tane 64Kbps B kanalı (Avrupa için 30 tane) ve 1 tane 64Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız ise yaklaşık 7 Mbps e kadar çıkar.
Yeni geliştirilen BISDN (Broadband ISDN) teknolojisi ise, Frame Relay'a bir alternatif olarak düşünülebilir. ISDN kullanımı (özellikle evden kişisel bağlantılarda) önümüzdeki yıllarda çok daha fazla yaygınlaşacağa benzer.
Internet adreslerinde görülen kısaltmalar ne anlama gelir ?
Internet adreslerinde görülen kısaltmalar ne anlama gelir?
Internet'e bağlı kuruluşlar değişik gruplara ayrılabilir ve bir kuruluşun domain adresi, o kuruluş hangi gruba dahilse ilgili kısaltmayı bazı istisnalar dışında mutlaka içerir. Ayrıca, ülkelerin 2 harfli tanitim kodları da (Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada çıkışlı adreslerin çoğu ve geniş bir kitleye servis sunan bazı birimler dışında) adresin sonuna eklenir. Internet adresi, eğer özel amaçlı bir servise (ftp, gopher, www gibi) aitse, genellikle, bu durum, adresin başında kullanılan bir kısaltmayla verilir. Asağıdaki liste, adreslerde kullanılan bazı kısaltmaları ve ne anlama geldiklerini göstermektedir:
gov
:
Hükümet kuruluşları
edu
:
Eğitim kurumları (üniversiteler gibi)
org
:
Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen kuruluşlar
com
:
Ticari kuruluşlar
mil
:
Askeri kuruluşlar
net
:
Servis Sunucuları (Internet Servis Sağlayıcıları gibi)
ac
:
Akademik kuruluşlar (bazı ülkelerde edu yerine kullanılmaktadır)
int
:
uluslararası organizasyonlar, kuruluşlar
ftp
:
FTP Arşiv Sitesi (ön ek)
www
:
World Wide Web Sitesi (bazen web de kullanılır) -ön ek-
Bazı ülke kısaltmaları : tr:Türkiye, jp:Japonya, uk:Ingiltere, it:İtalya, ch:Isviçre, ca:Kanada, ru:Rusya, id:Endonezya, nl:Hollanda, de:Almanya, fr:Fransa, il:İsrail, no:Norveç, se:İsveç, fi:Finlandiya, gr:Yunanistan, hr:Hırvatistan, yu:Yeni Yugoslavya, br:Brezilya, bg:Bulgaristan
Örnek domain adresleri : hokudai.ac.jp (jp=Japonya), bilkent.edu.tr (tr=Turkiye), oak.oakland.edu, servis.net.tr, www.microsoft.com, ftp.netscape.com, tubitak.gov.tr, garbo.uwasa.fi (fi=Finlandiya, www.nato.int (Nato).
Genel olarak bu sınıflamaya uyulsa da, bazi domain adlarında daha farklı sözcük grupları da olabilir ( rl.ac.uk (uk=Ingiltere), www2.itu.edu.tr gibi). Özellikle .com domain-lerindeki sıkışmadan dolayı, yeni global domain adları oluşturma çalışmaları 1997 ortalarında tamamlanmıştır. Yeni kullanıma açılan alan adları şunlardır :
arts
:
Sanat ve kültür ile ilgili siteler
firm
:
Ticari Firmalar
info
:
Bilgi servisi sunan siteler
nom
:
Kişisel domainler için kullanılan adresler
rec
:
Eğlence siteleri
stor
:
Alışveriş merkezleri, ticari ürün satılan yerler
web
:
www ile ilgili servis sunan siteler
Internet üzerinde istediğimiz bilgiler nasıl yerlerine ulaşıyorlar ?
Internet'e bağlı her network şu veya bu şekilde kendisine bağlantı sağlayan bir servis sunucusuna veya kuruma bağlıdır. Bu birleşme yerlerinde birden çok bağlantısı bulunan router'lar bulunur. Bu düğüm noktalarında düğümün belirli kollarında hangi networklerin bulunduğuna dair bilgiler (ya routerlar arası haberleşme protokollerinden ya da sabit tanımlamalardan) yer alır. Bu tanımlara ek olarak bir de default route tanımı bulunur, düğümde tanımlı bulunmayan adresler oraya yönlendirilir.
Tüm haberleşme ortalama olarak 100 ila 1000 Byte arasında yer alan bilgi paketleri şeklinde gerçekleşir. Her paketin başında nereden gönderildiği (IP adresi) ve nereye gönderildiği yer alır. Pakedin içeriği kullanılan haberleşmeye göre büyük farklılıklar gösterir. Bu sayede, örnek olarak bir mail, üzerinde adres bulunan küçük paketler halinde düğümden duğüme atlayarak geçer.
Bu yapı çerçevesinde, "bilgiyi isteyen" (istemci) ve "bilgiyi gönderen" (sunucu) iki ana noktadan bahsedebiliriz.
İstemci (bilgiyi isteyen) bilgisayar, bu isteğini protokollerde belirtilen bazı kurallar dahilinde istediği bilginin olduğu bilgisayara (Sunucu) bildirir. Bu iki bilgisayar arasında bilginin geçtiği/yönlendirildiği başka bilgisayarlar da vardır.
Internet adresi nedir ? Domain ismi ve IP numarası ne demektir ?
Internet adresi nedir? Domain ismi ve IP numarası ne demektir?
İnternet'e bağlı her bilgisayarın kendine özgü bir adresi vardır. Domain Name System (DNS) olarak adlandırılan hiyerarşik bir isimlendirme sistemi ile (Internet adresi), internete bağlı bilgisayarlara ve bilgisayar sistemlerine isimler verilir. DNS de, bir TCP/IP servis protokoludur. DNS, 'host' olarak adlandırılan internete bağlı tüm birimlerin yerel olarak bir ağaç yapısı içinde gruplandırılmasını sağlar. Bu şekilde, bütün adreslerin her yerde tanımlı olmasına gerek kalmaz. Örnek olarak, itu.edu.tr altında, ehb.itu.edu.tr, onun altında da, titan.ehb.itu.edu.tr vb seklinde dallanmış bir çok adres olabilir.
Her bir internet adresine 4 haneli bir numara karşılık gelir. a.b.c.d seklindeki bu numaralara IP (Internet Protocol) numaraları denir. burada, a,b,c ve d 0-255 arasında değişen bir tam sayıdır. (32 bit adresleme sistemi). Örnek olarak titan.ehb.itu.edu.tr için bu numara 160.75.27.250 'dir.
Her internet adresinin ilk kısmı bulunduğu domain'in network adresini, son kısmı ise makinanın (host) numarasını verecek şekilde ikiye bölünür. Bir bilgisayar ağında bulunan makinaların miktarına göre makina numarası için ayrılan kısmın daha büyük veya daha küçük olması gerekebilir. Değişik ihtiyaçlara cevap verebilmesi açısından IP adresleri asağıdaki şekilde gruplanmıştır.
Class A network adresleri 1.0.0.0 adresinden 127.0.0.0 a kadar olan aralığı kaplarlar. Her networkte kabaca 1.6 Milyon makina bulunabilir
Class B network adresleri 128.0.0.0 adresinden 191.255.0.0 adresine kadar olan aralıktadır: 16065 network adresi ve her networkte kabaca 65500 makina bulunabilir
Class C network adresleri 192.0.0.0 adresinden 223.255.255.0 adresine kadar olan aralıktadır. Herbiri 254 makinadan oluşan yaklasik 2 milyon network adresi barındırır.
Class D 224 ve 254 arasında kalan adresler herhangi bir newtwork tanımlamazlar, ileri kullanımlar için rezerve edilmişlerdir.
Bu domain adreslerinin dağıtımı NIC (Network Information Center) tarafından yapılır, daha sonra her domain sahip olduğu adresi kendi ihtiyaçlarına gore parçalayarak dağıtabilir. (Son zamanlarda,sınırlı sayıdaki internet adres uzayının bitebileceği düşüncesi ile, yeni bir adresleme stratejisine doğru da gidilmektedir. önümüzdeki yıllarda, yeni tip IP adreslerinin (128 bit) ortaya çıkacağını bekleyebiliriz.)
Bu IP numaralarına (domain adreslerine) karşılık düşen bir makina ismi de bulunur. Bu sayede makinaların isimleri daha kolay akılda kalır. Her domain'de o domaine ait IP numaraları ile bu isimler arasında geçişi sağlayan bir servis (Domain Name Service) bulunur. Bu servis aynı zamanda diğer domain'lere ait isimleri ilgili DNS'lere sorarak öğrenir.
Örneğimize geri dönecek olursak. Istanbul Teknik Universitesi bir Class B network numarasına sahiptir. (160.75.0.0) .itu.edu.tr domaininde bulunan tum IP numaraları 160.75. ile başlar. Bilgi Işlem Merkezi bu numarayı yerel ağlara dağıtmıştır. Elektronik-Haberleşme Bölümü domain'i ne (160.75.27.0) numarası verilmiştir. burası da ehb.itu.edu.tr olarak tanımlanmıştır. Bu network içerisinde yer alan makinaların hepsi 160.75.27. numarası ile başlar, söz gelimi bu network'de yer alan titan ismi verilen makinenin IP numarası 160.75.27.250 --> titan.ehb.itu.edu.tr şeklindedir.
Dikkat edilirse bir host numarası 1 den 254 e kadar 254 farklı değer alabilir. Zira 0 ve 255 bu numaralandırmada özel anlamlar içerirler. 0, network'u tanımlarken 255 de o network'teki tum hostları tanımlar.
127.0.0.1 adresi ve 127.0.0.0 Network'u test ve geliştirme için kullanılır. 127.0.0.1 adresi her makinanın kendisini tanımlar buraya gonderilen her şey, sanki bir başka network'ten geliyormuş gibi makinanıza geri dönecektir. Bu sayede herhangi bir network bağlantısı olmadan bazı denemeler yapılarak network yazılımları geliştirilebilir.
DNS, ayrıca, İnternet adresini nümerik adrese çevirir. Domain'ler hiyerarşik DNS adresleme sistemi içindeki farklı yapıları temsil ederler. Her domain kendi içinde bağımsız bir topluluktur. Doğal olarak, herkes kafasına göre gelişi güzel internet domain ismi ve IP numarası alamaz. Network Information Center (NIC)'e bunun için başvurmak gerekir.
Freeware, Shareware, Public Domain gibi kavramlar ne anlama gelir ?
İnternet ile erişilebilen bazı merkezlerde herkese açık arşivler vardır. Buralarda çok çesitli bilgiler, çok çesitli programlar bulunur. Bu bilgiler bir konferansın kayıt formu olabileceği gibi, piyasadaki bir ürünün tanıtım kılavuzu da olabilir. Bilgi amaçlı dosyalar, daha çok düz yazı formatındadır ve grafik/ses/animasyon vb ile içeriği zenginleştirilmiş olabilir. Bunlar daha çok, bir ürünün tanıtımı, kullanımla ilgili sorunları çözmede kullanıcıya yol gösterecek bazı destek bilgileri vb. dir. Ayrıca, web tabanlı ortamlarda, firma reklamları ve ürün tanıtıcı reklamlara da rastlamaktayız.
Bu tip arşivlerde en çok karşılaşılan dosyalar, çok değişik amaçlar ve değişik bilgisayar ortamları (PC, Mac, Unix vb) için geliştirilmiş binlerce çesit ve yüzlerce giga byte yer tutan bilgisayar programlarıdır (yazılım, software).
Public Domain Yazılımlar : Bu programları yazan kişiler, kendi programlarını herkesin alıp bedava kullanmasına izin verirler. Ancak, bazı durumlarda bu bedava kullanım kısıtlandırılır. Public Domain yazılımlarda asağıdaki hususlar göz onüne alınmalı:
tamamı değistirilmeden üçüncü kişilere kopyalanmalı,
eğer sozkonusu eser bir başka yerde kullanılacaksa (örneğin bir başka eserde bundan yararlanılacaksa) yazarlarına bildirilmeli,
herhangi bir şekilde eserin dağıtimından dağıtim medyası masrafindan fazla masraf alınmamalı (BBS'ler için)
Bunun en iyi örneklerinden biri GPL (GNU Public License)'dir.
Freeware (Bedava) Yazılımlar : Freeware yazılımlar limitsiz bir şekilde bunları alan kişiler tarafından kullanilabilir. Bu yazılımlar, parayla üçüncü kişilere satılmamalıdır. (Sözgelimi, su an okuyor olduğunuz döküman freeware'dir.) Böyle bir yazılım kullanıyorsanız ve işinize yarıyorsa, yazarına bir e-mail ile teşekkur edin. Inanin çok hoşuna gidecektir. Böylece, onu, başka freeware programlar yazma konusunda ve aynı programın yeni sürümlerini hazırlama konusunda teşvik etmiş olursunuz.
Shareware Yazılımlar : Shareware yazılımlarda ise 'kullan, eğer beğenirsen bana belli bir miktar para gönder' felsefesi geçerlidir. Bu miktar genellikle 10-20 ABD doları mertebesindedir. Shareware yazılımlar kaynak kodları ile birlikte dağıtılmayabilirler. Programı alan kişi, belirli bir süre (1 ay gibi) kullanır, eğer kullanmaya devam ederse bu parayı gönderir. Ancak, burada zorlayıcı bir mekanizma yoktur. Yine programı kullanırsınız ama para ödemezsiniz. Bazı durumlarda, kullandığımız shareware program, süresi dolunca çalışmaz. Çoğunluk böyle programlara para ödememektedir; ancak, 'Shareware' felsefesi her geçen gün daha fazla yerleşmektedir. Bir shareware yazılıma 10-20 dolar ödediğinizde aslinda pek çok şey kazanırsınız.
Bunlar:
Para ödenmeden kullanımda programın bazı kısımları çalışmaz ya da çok kısıtlı çalışır. Bunun önüne geçmiş olursunuz.
Programın ilk çalıştırılışında ve daha sonra belirli aralıklarla ekrana gelen ve programın satın alınmadan (Unregistered) kullanıldığını belirten can sıkıcı mesajlardan kurtulursunuz.
Programın bundan sonraki tam fonksiyonlu yeni sürümlerini uzun bir sure bedavaya alabilirsiniz.
Programla ilgili çok iyi bir dökümantasyona ve yardım ortamına sahip olursunuz.
Belki de en onemlisi, programı yazan kişiye emeğinin karşılığını ödeyerek onu bir anlamda programı geliştirmesi ve yeni ürunler ortaya çıkarması konusunda teşvik etmiş olursunuz.
Eğer ödeme imkanınız varsa, sürekli kullandığınız 'shareware' programlar için bu az miktardaki paraları ödemek programları daha verimli kullanmanız açısından çok önemlidir.
Tryware Yazılımlar : Bazı ticari şirketlerin, yeni geliştirdikleri yazılımların sınırlanmış sürümleridir ve tanıtım amacıyla konurlar.
Poscardware Yazılımlar : Bütün bunların yanında, bir de 'poscardware' yazılımlar vardır. Bu yazılımları geliştirenlerin kullanıcılardan tek beklentisi güzel bir kartpostaldır. Eger günün birinde 'poscardware' bir yazılım kullanırsanız, hemen bu programı yazan kişiye bir kartpostal gonderin
Patch Yazılımlar : Mevcut bir yazılımın (ticari ya da public domain) bazı hatalarını düzeltmek, ve programı güncellemek amacıyla, ilgili firmaların (ya da kişilerin) çıkardıkları "yama" programlar. Bu tip programlar, Internet üzerinde sıkça dağıtılır.
WAIS Wide Area Information Server
WAIS
Thinking Machines, Apple, Dow Jones ve Wall Street Journal'ın ortak çalışmaları ile kurulmuş olan bir tarama ve kütük erişim sistemidir. Veri bankaları ve kütüphanelerinde anahtar kelime bazında araştırma yapmak için WAIS (Wide Area Information Server) servisleri kullanılabilir. Genellikle text tabanlı dokümanları içeren veri tabanlarını dikkate almaktadır. WAIS'in en büyük özelliği keyword aramalarını oldukça hızlı yapmasıdır. Bu sayede sadece online veri tabanlarında sınırlı kalınmayıp offline alanlarda (FTP, Usenet vb.) da araştırma yapılabilir. Eğer Wais sistemde kurulu değilse Telnet yardımıyla erişilebilinir. Tarama yapmak isteyen kullanıcı, arayüz programı yardımıyla bir ya da daha fazla kaynak makinayı seçerek süreci başlatır. Tarama sonuçları bir başarı listesi ile geri gönderilir. Kullanıcı istediğini seçerek kopyasını alabilir. Wais ile arama yapıldığı zaman kullanıcı ilk olarak arama yapılacak veri tabanını seçer. Daha sonra anahtar kelimeyi verir. Arama sonucunda bulunan bilgiler ekranda görüntülenir. Kullanıcının, istediği birini seçerek içeriğini incelemesi mümkündür. Yine son zamanlarda Windows ortamında çalışan bazı programlar sayesinde tarama işleminin kolayca yapılması mümkündür.
www Word Wide Web
WWW
WWW bir HyperText tabanlı bilgi sistemidir. Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN'de yüksek enerji fizikçileri için Word Wide Web projesi sayesinde, gopher, Wais, ftp, archie ve News yapıları üzerine Hypertext konularak, çoklu medya kullanımına olanak sağlanmıştır. WWW (Web) sayesinde bir dokümanı okumak, dinlemek veya seyretmek mümkündür. Ancak unutulmamalıdır ki tüm bu işlemleri gerçekleştirmek için çoklu medyaya elverişli bilgisayarlara ihtiyaç vardır. Dokümanlar HTML (Hypertext markup language) ile indekslenmiştir. WWW programları HTTP (Hypertext Transfer Protocol)'ne göre çalışmaktadırlar. Web dağıtıcıları tek tek kullanıcılara kontrolleri kendilerinde olmak kaydıyla Internet üzerinden nesne paylaşımına olanak sağlamaktadırlar. Hypertext dokümanı üzerindeki özel bir kelime anlam veya başlık olarak farklı bilgileri içerebilir. Bunun yanında konunun bütünlüğünü bozmaması amacıyla bazı kelimeler anahtar kelime görevini görebilir. Bu kelimeler başka dökümanlarla bağlantılı olabilirler. Okuyucu ikinci dokümanı açmak istediği zaman bu kelimeyi seçer. Seçim işlemi mouse destekli sistemde mouse ile diğer sistemlerde ise ok tuşları ile gerçekleştirilir. İkinci doküman da başka bazı dokümanlara bağlı olabilir. Öyleki başka Internet alanlarına dahi bağlı olabilir. WWW üzerinde özel indeks dokümanları oluşturularak anahtar kelime bazında tarama yapılması mümkün olmaktadır. Arama sonuçlarını içeren indeks ile başka dokümana geçilebilir.
HyperText Nedir ?
HyperText doğrusallık içermeyen bir text yapısıdır. Yani içeriğini belirlemek kullanıcının inisiyatifindedir. Ayrıca diğer dokümanlara geçiş bulunmaktadır. HyperMedia'nın işleyiş tarzı da aynıdır. Ancak text yanında, grafikler, video ve ses özellikleri ilede desteklenmiştir.
Eğer kullanılan sistem Macintosh, MS-DOS, VMS, VM/CMS, MVS, NeXT, Unix veya X-Windows ise kullanılan makinadaki kurulu sistem yeterli olmaktadır.
Virtual Libraries Nedir ?
Web ile erişilebilen merkezlerdeki bilgiler konularına göre sınıflandırılmış ve bunlara erişmek için linkler konmuştur. Ayrıca bu merkezlerde anahtar kelime bazında tarama yapılması mümkündür.
Gopher
GOPHER
Telnet dışında veri bankalarına erişmek için GOPHER kullanılmaktadır. Gopher, Telnet'den oldukça gelişmiş olup kullanıcıya menü kullanma olanağını sunmaktadır. Ancak her iki tarafın da bu protokolu desteklemesi ve terminalde VT100 emülasyonunun bulunması gerekir. Gopher sayesinde dokümanların içeriğini incelemek, anahtar kelime bazında taramalar yapmak, FTP ile kütük transferi yapmak gibi işlemlerin tümü menüler yardımıyla yapılabilmektedir. Bir gopherdan diğerine bağlanmanın yanısıra WAIS, archie, veronica, phonebook uygulamalarına da erişmek mümkündür. Herhangi bir gopher servisine doğrudan bağlanmak için;
gopher gopher adresi {varsa port}
komutu kullanılır.
Eğer kullanılan makinada gopher programı yüklü değilse kullanıcı aşağıda listesi verilen herhangi bir makinaya telnet ile bağlanabilir ve bunun sonucunda gopher hizmetlerinden yararlanabilir.
Gopher sayesinde, Internetle ilk tanışmaya başlayanlar bu dünya hakkında kısmen de olsa bir fikir sahibi olabilirler. Burada gopher kullanımı konusuna daha fazla girilmeyecektir. Çünkü yapı basit ve kullanıldıkça geliştirilecek bir özelliğe sahiptir.
Veronica (Very Easy Rodent-Oriented Net-wide Index to Computerized)
Veronica tüm gopher menülerini tarayarak verilen anahtar kelimeye göre sorgulama yaparak, çıkan sonuçları listeler. Bu liste yardımıyla istenilen gophera erişmek mümkündür. Böylece istenen bilgiye en kolay yoldan ulaşılmış olur. Veronica ile başka bir uygulama veya bağlantı kurulmaz, mümkün tüm üst düzey gopher menülerini tarar. Veronica arama işleminde kullanılacak yöntem, veronica menüsünden seçilir. Veronica seçildiği zaman makinaya anahtar kelime(leri)nin girilmesi gerekmektedir. Burada yapılacak tarama tek kelimeye bağlı olmayıp AND, OR, NOT gibi mantıksal işlemler ile de tarama yapmak mümkündür. Veronica tarama sonucunda verilen anahtar kelimeye göre gopher menülerini tarar ve uyan başlık varsa bunları listeler.
FTP (File Transfer Protocol)
Internet altında dosya transfer etmenin ilk yolu FTP (File Transfer Protocol) kullanmaktır. Uzak mesafelerdeki bilgisayarlar arasında dosya transferi, bu protokol ile oldukça hızlı biçimde yapılmaktadır. Ancak bağlanılan bilgisayarın yerel saati transfer hızını etkilemektedir. Amerika'da bulunan sistemlerden mesai saatleri dışında transfer yapıldığı zaman performans artmaktadır. Herkese açık olan FTP alanlarına ulaşmak için kullanıcı adı anonymous veya ftp olarak tanıtılmalıdır. Böylece sadece karşı tarafın izin verdiği alanlara ulaşılır. Eğer sisteme abone olunmuş ise bu durumda farklı kullanıcı tanımları yapılabilir. Anonymous olarak bağlanıldığında genellikle password sorulmamaktadır. Eğer soruluyorsa password yerine kullanılan e-mail adresinin verilmesi önerilmektedir. Ayrıca bir bilgisayardan FTP aracılıyla kütük transferi yapılabilmesi için o bilgisayarın FTP hizmet birimi (FTP server) haline getirilmiş olması gerekmektedir. Eğer bu bilgisayar bir PC ise başka iş yapılamaz. Unix veya Mac türü ise yapılabilir. FTP hizmet alanlarında her kesime ve zevke hitap eden programların veya dokümanların bulunabilmesi olasıdır. Ancak buralarda yer alan programların virüs açısından mutlaka kontrol edilmeleri gerekmektedir. Bu hizmet birimlerinin yöneticileri virüs konusunda hiçbir garanti verememektedirler. Ayrıca bugün milyonlarca programın yer aldığı sistemde her programın kontrol edilmesi mümkün olmadığından kullanıcıların dikkatli olmaları önerilmektedir.
FTP ile Nasıl Bağlantı Sağlanır
Bağlantı, tanıtıcı adı (host name) veya internet numarası kullanılarak iki biçimde yapılabilmektedir. Ancak uygulamada daha sık olarak tanıtıcı adı kullanılmaktadır. Bağlantının yapılabilmesi için;
ftp bağlanılmak istenen tanıtıcı ad
formatı kullanılmaktadır. Bir makinayla olan bağlantıyı kapatıp diğer bir makinaya bağlanmak için önce close ile bağlantı kesilip, open makina ismi ile yeni bağlantı kurulur. FTP ile bağlantı kurulduktan sonra temel Unix komutları kullanılarak işlemler yapılmaktadır.
FTP Sırasında Kullanılan Bazı Komutlar
FTP ile bağlantı sağlandığı zaman Unix temelli komutlar kullanılarak çalışmak mümkündür. Ancak günümüzde Windows uygulamalarının yaygınlaşması sonucunda bu komutların ezberlenmesine gerek yoktur. Buna rağmen bazı komutlar aşağıda kısaca listelenmiştir.
dir:
Dos'dakine benzer olarak bulunulan hizmet birimindeki directory listesinin alınması amacı ile kullanılır. Ornegin;
ftp> dir {kütük ismi}
yazılarak dir sonuçlarının {kütük ismi} ile verilen bir kütükde saklanması mümkün olmaktadır. İsteğe bağlı olarak kütük adı verilmeyebilir.
cd veya fcd:
FTP bağlantısı sırasında kullanıcı en üst directorydedir. Directory değiştirmek cd veya fcd komutu ile sağlanmaktadır. Örneğin pub directory sine geçmek için,
ftp> cd pub
yazılmaktadır.
ls:
Temelde Unix komutu olan ls ile o anda bağlanılan bilgisayarda bulunulan yerdeki directory listesinin görülmesi sağlanır.
ls -lt {kütük ismi}
yazılarak bağlanılan makinadaki dosyaların listesi tarih sırasına göre sıralanarak {kütük ismi} ile saklanır.
get ve put:
Transfer işlemleri get ve put komutları sayesinde yapılmaktadır. Bağlanılan bilgisayardan kütük transfer etmek için get, kütük göndermek için put komutları kullanılmaktadır. Örneğin;
ftp >get {saklanılmak istenen isim}
yazılarak, alınmak istenen kütüğün yeni bir isim altında saklanılması mümkün olmaktadır. Bu yapı özellikle unix tabanlı kütüklerin alınması sırasında oldukça kullanışlıdır. Çünkü bu ve benzeri kütüklerde isim verirken daha esnek davranılmaktadır. Bunun sonucunda da dos veya Windows tabanlı programlardan bu dosyaları çağrırken sıkıntılar doğmaktadır. Bu amaçla kullanıcı sekiz karakterde sınırlı olmak üzere istediği yeni bir ismi alacağı kütüğe verebilmektedir.
mget ve mput:
Birden fazla kütüğün transfer işlemini gerçekleştirir. İsteğe bağlı olarak onaylı veya onaysız transfer yapılır. Onaylıda her kütüğün transferinden önce onay beklenir.
prompt:
mget ve mput kullanılırken yes/no sormasını engeller, bulunan tüm kütükleri sorgusuz transfer eder.
pwd veya fpwd: Bulunulan directory ismi.
bell: Herbir kütük transferinden sonra "bip" sesi verir.
hash: Transfer edilen her bir veri bloğu için # simgesini verir.
mkdir: Bağlanılan bilgisayardan directory yaratma.
bye, exit, quit: FTP bağlantısını sonlandırma.
Kütük transferi
Internet aracılığı ile kütük transferinin yapılması için get,mget, put ve mput komutları kullanılmaktadır. Ancak transfer edilecek kütük tipine bağlı olarak, transfer tipinin seçilmesi gerekmektedir. Internette iki tür transfer tipi vardır.
Ascii: Bilgisayarlar arasında text kütüklerinin transferi için uygundur.
Binary: Text içeren veya içermeyen imaj ya da program kütüklerinin transferi için kullanılır. Uzantısı z, Z, exe, zip, tar, com, sys, gz veya ps olan kütükler binary tipinde alınmalıdır. Burada z, Z, zip, tar, gz uzantıları o kütüğün sıkıştırılmış olduğunu ps ise o dosyanın Postcript yapıda olduğunu gösterir. Uygun programlar ile bu kütüklerin transfer işleminden sonra açılmaları gerekmektedir.
Bu komutların kullanımı için iki örnek verilmiştir.
ftp> ascii
200 Type set to A. Ascii Kütük Transferi
ftp> get news.txt
200 PORT command successful.
150 Opening ASCII mode data connection for news.txt (42390 bytes).
226 Transfer complete.
42553 bytes received in 6.9 seconds (6 Kbytes/s).
ftp> binary
200 Type set to I. Binary Kütük Transferi
ftp> get news.zip
200 PORT command successful.
150 Opening BINARY mode data connection for news.txt (42390 bytes).
226 Transfer complete.
42390 bytes received in 7.2 seconds (5.8 Kbytes/s).
Kütük transferi yapılırken, "wildcard" denilen joker karakterlerin de kullanımı mümkündür.
Örneğin;
ftp>mget news*
yazılacak olursa içinde news kelimesinin bulunduğu tüm kütüklerin kopyalanmak istendiği anlaşılacak ve tek tek bu kütüklerin istenip istenmediği sorgulanarak kopyalama yapılacaktır. Eğer bu kütüklerin sorgulama yapılmadan taşınması isteniyorsa "prompt" ko mutu verilmelidir. Tekrar bu komut verilene kadar yapılacak tüm kopyalama işlemleri sorgusuz gerçekleştirilecektir.
Veri transferi sırasında sıkıştırılmış kütüklerin kullanımı hem maddi hem de zaman açışından dikkate değer kazançların doğmasına yol açmaktadır. Ancak sıkıştırılmış kütüklerin hangi anlama geldiği daha doğrusu hangi programla eski haline getireleceğinin bilinmesi gereklidir. Aşağıda uzantılarına bağlı olarak sıkıştırılmış kütüklerin açılmalarına yönelik bilgiler verilmiştir.
İstenen FTP Tabanını Bulma (archie)
İstenen bir dosyayı (veya programı) ve ait olduğu FTP tabanını bulmanın en kolay ve çabuk yolu archie komutunu kullanmaktır. McGill üniversitesinde geliştirilmiş olup, kamuya açık ftp kullanımına izin veren arşivlerdeki kütük isimlerini bir veri tabanında tutan ve bunun sorgulamasını yapan bir sistemdir. Veri tabanı periyodik olarak güncellenmekte ve McGill de bulunan ana server yardımıyla diğer serverlerin uyumlu olması sağlanmaktadır. Archie komutu ile 1000'in üzerindeki anonymous FTP kaynağı taranarak, 100 gigabytes civarındaki bilgi kontrol edilmektedir. Bu komut ile kullanıcının verdiği isme uyan dosyaların bulunduğu kaynaklar seçilip, sıralı biçimde özetlenir. İstenirse yapılan arama işlemi bir text dosyasında saklanabilir. Bilgilerin bulunduğu listeler ayda bir yenilenerek güncelliği sağlanmaktadır. Kullanımı için,
archie -paremetreler anahtar kelime
yapısı kullanılmaktadır. Burada kullanılabilecek parametrelerden bazıları aşağıda kısaca listelenmişitir. Burada ki parametreler kullanılan bilgisayarın türüne ve archie programının özelliklerine bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Windows ortamında çalışan programlar kullanıldığı zaman bu parametreler ikonlar halinde yer almaktadır.
o: Sorgulama sonuçlarının saklanacağı dosya adı (tüm yazılımlarda desteklenmez)
l: Sorgulama sonuçlarının her bir satıra bir sonuç gelecek biçimde özetlenmesini sağlar.
s: Taramada büyük/küçük harf ayırımı yapmaz.
c: Taramada büyük/küçük harf ayırımı yapar.
e: Verilen anahtar kelime ile tamamen uyan isimleri tarar. Büyük/küçük harf ayırımı yapar.
Örnek: Aranmak istenilen dosyanın adı vine.tar.Z olsun,
$ archie vine.tar.Z
Host athene.uni-paderborn.de
Location: /local/X11/more_contrib
FILE -rw-r--r-- 18854 Nov 15 1990 vine.tar.Z
Host emx.utexas.edu
Location: /lpub/mnt/source/games
FILE -rw-r--r-- 12019 May 7 1988 vine.tar.Z
Host export.lcs.mit.edu
Location: /contrib
FILE -rw-r--r-- 15548 Oct 90 00:29 vine.tar.Z
biçiminde arama sonuçları listelenir.
İnternetin Tarihçesi
INTERNET TARIHCESI
Farklı mekanlardaki bilgisayarlar arasındaki iletişim fikri ilk olarak 1960'lı yıllarda A.B.D. Savunma Bakanlığı'nda oluşmuştur. İlk uygulama NASA içerisinde gerçekleştirilmiştir. Daha sonra NASA'ya mal satan firmalar ile NASA arasında bağlantı sağlanmıştır. Bunun sonucunda firmalar da alt kuruluşları ve mal satın aldıkları işletmeler ile iletişimi sağlamak amacıyla sisteme dahil olmuşlardır. Farklı sistemler arasındaki iletişimi sağlamak amacıyla, 2 Eylül 1969 yılında oluşturulan network, ARPA (U.S. Advanced Research Projects Agency) adını almıştır. 1970'lere gelindiğinde araştırmacılar yeni ARPANET tekniklerini iletişim protokollerine uyarlayarak tek bir network iletişimine başlamışlardır. Bu protokol NCP yerine kullanılmaya başlanan TCP/IP'dir. Aynı zamanlarda Xerox Palo Alto Research Center, koaksiyel kablo üzerinde iletilen paket sıkıştırmalı EtherNet LAN sistemini geliştirmiştir. Bunun sonucunda Unix kullanan birçok üniversitede TCP/IP desteklenmeye başlanmıştır. 1980'lerin başında farklı TCP/IP protokolleri birleştirmek amacıyla INTERNET geliştirilmiştir.
Internet'in avantajları aşağıdaki biçimde sıralanabilir.
Fiyat açısından uygundur. Yerel ya da uluslararası kullanıma açıktır. Özel yazılım veya donanıma fazla masraf yapılmasına gerek yoktur.Basit bir network olmamakta, buna karşın farklı network gruplarının birleşimi olmaktadır.Sadece akademisyenler, işadamları veya askeri amaçlı değil, özel ya da ticari amaçlarla da kullanılabilir.
İnternet Nedir ?
INTERNET NEDIR ?
Network'lerin temel işlevi farklı mekanlardaki bilgisayarları bir yapı çerçevesinde birleştirmektir. Böylece ana bilgisayardan program çalıştırılabilir. Örneğin tek bir kişi aynı anda onlarca bilgisayarla iletişim kurabilmektedir. Internet'e açık olarak "network of networks" adı verilmekle birlikte "inter-networked" kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Bunun sonucunda farklı bölgelerden milyonlarca bilgisayar aralarında TCP/IP protokolu aracılığıyla haberleşebilirler. Ancak TCP/IP protokolünü kullanmayan diğer networkler Internet sistemine dahil edilmemelerine rağmen E-Mail yapısında bulunan farklı netwokler için dönüştürücüler yardımıyla networkler ile de haberleşmek mümkündür. Burada küçük bir açıklama verelim. Eğer internet yazılacak olursa, bunun anlamı; TCP/IP protokolünü kullanan herhangi bir network veya diğer protokolleri kullanan networkler amaçlanmış demektir.
Internet tarihçesine geçmeden önce günümüzde rağbet gören sistemlere kısaca göz atalım.
INTERNET : TCP/IP protokolunu kullanarak, markası, cinsi veya kapasitesi ne olursa olsun sisteme kullanıcı olarak girmek mümkündür. En büyük özelliği mesafe sınırının olmamasıdır.
UUCP (Unix to Unix Copy Program): İki sistem belirli aralıklarla bağlanırlar ve biri üzerinde planlı program çalıştırılır. Bunlar mail ya da dosya aktarım programları olabilir.
Bitnet (Because It's Time Network): NJE protokolunu kullanan sistemlerdir. Mail ve kısmende ftp ile telnet özelliği bulunmaktadır. Gönderilen mail bir yerden komşusuna, oradan diğer komşusuna gider, hatlar kesildiği zaman bekler. TCP/IP 'ye göre daha dar ve pahalıdır. Şu anda pek kullanılmamaktadır.
Network Nedir ?
Farklı mekanlardaki bilgisayarların özel hatlar ya da telefon şebekesi aracılığıyla bağlanmaları. Network yapıları ikiye ayrılmaktadır.
LAN (Local Area Network): Yakın mesafelerde (en fazla bin metre) iletişim sağlanan network.
WAN (Wide Area Network): Yüzlerce veya binlerce kilometre mesafeler arasındaki iletişimin sağlandığı network.
Protokol Nedir ?
Network üzerindeki bilgisayarların haberleşmeleri amacıyla uymak zorunda oldukları kurallardır.
TCP/IP Nedir ?
Transmission Control Protocol/Internet Protocol kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur. Bilgisayarlar arası iletişimi sağlayan, veri aktarımını kontrol eden ve bilgisayarlar arası organizasyonu düzenleyen, 100'ün üzerindeki, veri iletişim protokollerine verilen genel addır. Örnek olarak FTP, E-Mail ve Telnet verilebilir. Temel mantığı kullanıcının network ortamından bağımsız haberleşme yapması ve iletişim kurmasına dayanmaktadır.
Host Bilgisayar Nedir ?
Kullanıcılara hizmet veren ana bilgisayar veya network üzerindeki herhangi bir bilgisayardır. Genelde ikinci anlamı kullanılmaktadır.
Domain Bilgisayar Nedir ?
Internette yer alan networklerin her birine verilen addır.
Domain Name Sistem Nedir ?
Internette bilgisayarları tanımlama amacıyla isimlerin organize edildiği ve dağıtıldığı sistemdir. Gerçekte DNS bir TCP/IP servis protokolüdür. DNS "host" olarak adlandırılan Internet'e bağlı tüm birimlerin yerel olarak bir ağaç yapısı içerisinde gruplandırılmasını sağlar. Her Internet adresine 4 haneli bir numara karşılık gelir. Bu numaralara IP (Internet Protocol) numaraları adı verilir. Bu numaralar 0-255 arasında değişir. Kullanıcıların numara ezberlemeleri zor olacağından her numarayı tanıtıcı isimler verilmektedir. Bu isimlerde standart olarak kullanılan bazı kısaltmalar bulunmaktadır. Bunlar,
com: Şirket veya diğer ticari kuruluş organizasyonu. edu: Eğitim kurumlarının oluşturduğu yapı. gov: Askeri olmayan devlet organizasyonu. mil: Askeri kuruluş organizasyonu. net: Network birleşimi. org: Özel amaçlı organizasyon.
biçiminde özetlenebilir. Bunun yanında her ülke kendi koduna göre tanımlanmaktadır. Örneğin Türkiye için tr, Fransa için fr gibi. Böylece yukarıda verilen domain.name belli bir sistem çerçevesinde yazılmaktadır.
Yukarıda kısaca verilen domain name tanımına tekrar bakalım. Bu adresleme sisteminde herbir "." bir alt bölgeyi ya da bir ağı belirtmekte ve adresler sağdan sola doğru okunmaktadır. Örneğin ComData Bilgisayar'da hizmet veren makinanın tam adresi tar.bm.denizli2000.com' dur. Sağdan sola okunursa, Amerika'da, ticari kuruluş veya firma, Denizli2000 Projesi, bilgisayar merkezi ve buradaki "tar" adlı makina tanımlanmış olunacaktır. Internette yönlendirme işleri makinanın IP numarasına göre yapılmaktadır. Sembolik isimler kullanıcının, makina tanımlarını daha kolay aklında tutması için kullanılmaktadır. Ayrıca kullanıcıların, çalıştıkları makinada kendilerine ait bir tanıtıcı isimleri (username) vardır. Bu isimler kişinin isteğine bağlı olarak değiştirilebilir. Genellikle makina adı ve tanıtıcı isim arasına @ sembolü konmaktadır.
Kişisel Olarak Internet Bağlantısı
Bu amaçla doğal olarak bir bilgisayara, harici veya dahili bir modeme ve bağlantıyı sağlayacak herhangi bir terminal programına ihtiyaç vardır. Bundan sonra Internete bağlı bir merkez bulunarak, kullanıcı kodunun temin edilmesi gerekmektedir.(Ornek: Internet Servis Sağlayıcısı : SuperOnline)
e-posta mesajlarını yazarken uyulması gereken kurallar
e-posta mesajlarını yazarken uyulması ve dikkat edilmesi gerekli bazı kurallar vardır.
· · e-posta mesajlarını yazarken Türkçe karakterler (ç,Ç,ş,Ş,ğ,Ğ,ı,İ,Ö,ö,Ü,ü) kullanılmamalıdır.
Çünkü internete bağlı tüm bilgisayarlar Türkçe karakterleri okumaz. Özellikle yurtdışına
gönderilen mesajlarda bu kurala titizlikle uymak gerekir.
· · e-posta mesajlarını yazarken büyük harfle kullanmayınız. Büyük harf, bağırmak, kükremek,
parlamak anlamındadır.
· · e-posta mesajları kısa ve öz olmalıdır. Karşınızdaki kişinin mesajlarınızı kendi bilgisayarına
almak için telefon parası ödemek zorunda olabileceğini düşününüz.
· · Bir kişiye gereksiz ve çok fazla sayıda mesaj göndermeyiniz.
· · Mesajlarınızı yazım ve görgü kurallarına uygun yazınız.
· · Yazdığınız mesajın içeriğine uygun başlıklar kullanınız.
· · Mesajlarda gerçek isim ve e-posta adresini kullanınız.
· · Bir mesaja yanıt verirken mesajın gerektiği kadar kısmını kullanın.
· · Mesajlarda kısaltma kullanmayın.
· · Bir mesaja kızdığınızda hemen yanıt yazmayın.
· · Hergün, mesaj gelip gelmediğini kontrol edin.
· · Gereksiz mesajları posta kutunuzdan silin.
· · Gizli bilgilerinizi (bankamatik şifresi, e-posta adresi şifresi) e-postanıza yazmayınız.
· · Mesaj göndereceğiniz kişinin adresini, mesajı göndermeden önce kontrol ediniz.
Özellikle, arkadaşınıza diye gönderdiğiniz mesajı bir listeye göndermemeye dikkat ediniz.
· · Size gelen dosya ve programları virüs kontrolünden geçirdikten sonra kullanınız.
· · Size gelmeyen mesajları okumayınız.
· · e-posta şifrenizi kimseye vermeyiniz.
· · e-posta şifrenizi zaman zaman değiştiriniz (1-2 ay)
Elektronik Posta (e-posta, e-mail)
Elektronik Posta (e-posta, e-mail)
Bilgisayardan bilgisayara haberleşmenin adıdır. Bilgisayar ağlarında, e-posta ile mesaj gönderme kullanılmaya başlandığında, mesajlar düz yazı (text) biçiminde idi. Günümüzde, mesajların içeriğinde, yazıdan başka resim, ses, video görüntü de bulunabilmektedir.
e-posta ucuz ve hızlıdır. Bir mesaj, bir kaç dakikada ve şehir içi telefon ücreti kadar bir para karşılığında gitmektedir.
e-postanın gönderilmesi için e-posta adresi kullanılır. e-posta adresi @ işaretinin ayırdığı iki bölümden oluşmaktadır. @ işaretinin sol tarafına kullanıcı adı, sağ tarafına servis adı yazılır.
e-posta göndermek için elektronik posta gönderme programına ihtiyaç vardır. Netscape Communicator ve Internet Explorer programlarının e-posta programları olduğu ile Eudora ve Pine (Telnet) gibi e-posta yazılımları da bulunmaktadır.
e-posta göndermek için internet bağlantısının sağlanmış olması gerekmektedir. Bu bağlantı sağlandıktan sonra e-posta programını kullanarak; istenirse gelen e-postalar okunur; istenirse mesaj yazılıp gönderilir.
Veri Tabanı Yönetim Sistemi
Veri Tabanı Yönetim Sistemi
Giriş
Veri: Veri tabanında kayıtlı fiziksel değer
Bilgi: bu değerlerin anlamı veya işlenmiş halidir.
Veri Tabanı: Temelde bilgisayara dayalı bir veri saklama sistemidir. En önemli görevi veriyi depolamak ve bilgiyi işlemektir.
Veri Tabanı Sistemi
Veri Tabanı Sistemi dört temel elemandan oluşur: Veri, donanım, yazılım ve kullanıcılar.
1. Veri: Depolanan veri bir veya daha fazla veri tabanına bölünebilir. Ancak kullanımı daha rahat olduğu için tercih edilen yol verilerin tamamı sistemin içine tek bir veri tabanı içine toplamaktır. Sonuç olarak bir veri tabanı bütünleşik (entegre) ve paylaşılabilir bir depodur.
Bütünleşik sözcüğünün kullanılmasının sebebi, birden fazla ayrı veri dosyasının tekrarlamalar olmaksızın bütünleştirilmesidir. Örneğin, kurs ve çalışan dosyalarının olduğunu varsayalım. Çalışan dosyasında isim, adres, bölüm ve maaş bulunsun. Kurs dosyasında da katıldığı hizmet içi eğitimlerle ilgili bilgiler bulunsun. Kursa yeni başlayacak birisinde kişinin çalıştığı bölümle ilgili bilgilerin kurs dosyası içinde olmasına gerek yoktur. Bu bilgiler numara ya da isim anahtar gösterilerek öğrenilebilir. Bu bilgilerin iki dosyada da bulunması sadece yer israfıdır.
Paylaşılabilir sözcüğü ile veri tabanı içindeki veri parçalarının değişik kullanıcılar tarafından paylaşılması kasdedilir. Bu durumda bu kullanıcıların her biri aynı veri dilimine (belli farklı amaçlar için) ulaşılabilirler. Bu veri tabanının bütünleşik olmasının sonucudur. Yukarıda verilen örnekte de 'bölüm' bilgisi birden fazla amaçla kullanılmış, yani paylaşılmıştır. Burada önemli bir nokta da aynı veri parçasının n tane kullanıcının aynı anda ulaşabilmesidir. Buradan da bir veri tabanı sisteminin çoğunlukla çok kullanıcılı bir sistemle desteklenmesi gereği ortaya çıkmaktadır.
2. Donanım: Kullanılan yazılımın donanımla uygun olması, depolama birimleri ve donanımın güvenliği önemlidir.
3. Yazılım: Fiziksel veri tabanı ile sistem kullanıcıları arasındaki iletişi sağlayan yazılıma Veri Tabanı Yönetim Sistemi (VTYS) (Data Base Management System) adı verilir. Veri tabanına ulaşabilmek için kullanıcıdan gelen bütün istekler Veri Tabanı Yönetim Sistemi tarafından yerine getirilir. Bir VTYS, kullanıcıya donanımla ilgili bilgi bilmeye zorlamaz.
4. Kullanıcılar: Üç sınıf kullanıcı vardır. Uygulama programcısı: Bir programlama diliyle programı yazan, veri girişi, ekleme, silme, değiştirme işlemini yapan kişidir. Son kullanıcı: Uygulama programcısının hazırladığı programı kullanır. Veri Tabanı Yöneticisi:
Veri tabanı sistemi kullanan bir işletmede bütün verilere ulaşılabilen ve onlar üzerinde merkezi sorumluluğu olan yöneticilik ve teknik bilgiye sahip kişiye Veri Tabanı Yöneticisi denir. Bu kişinin en önemli görevi arasında, işletme/kurum/okula ait bilgilerin dağıtılmasına ve kontrolün yapılmasını sağlamaktır.
Veri Tabanının üstünlükleri
· Tekrarların önlenebilir.
· Veriler arası uyuşmazlıklar ortadan kaldırılabilir.
· Veriler paylaşılabilir.
· Standartizasyon getirir.
· Güvenlik önlemleri alınabilir. (muhasebe, idare, demirbaş, öğretmen bilgileri, öğrenci bilgileri ... bölümlerine hangi dosyaları kullanacaksa o dosyalara kullanım hakkı verilir.)
· Çatışan istekler dengelenebilir.
Veri Tabanının Bileşenleri
Alan (field): Veri tabanı içinde verilerin isimlendirilmiş en küçük birimidir. (okul no, ad, soyadı, yabancı dili ... gibi).
Kayıt (record): Birbirleriyle bağlantılı alanlar topluluğudur. Bir öğrenciye ait okul no, ad, soyadı, yabancı dili bilgilerinin bütünüdür.
Verilerin kodlanması
Veriler kodlanırken hep aynı tipte kodlanmalıdır. Kısaltma kullanılacaksa tüm verilerde kullanılmalı ya da hiç kullanılmalıdır. Örneğin mezun olduğu okul alanına, İlköğretim Okulu, İ.Ö.O., İlköğr. Ok. ... gibi yazılması sorgulama işleminin yapılmasında problemlere yol açar.
Alan adları veri türleriyle uyumlu olmalıdır. Örneğin bir kayıttaki kişinin cinsiyetinin girileceği alana cins, cinsiyet alan adı verilebilir.
Dağıtılmış Veri Tabanları
Bu sistemde veriler tek bir ana belleğe yardımcı belleklerde bir ağ (network) içinde bulunur. Dolayısıyla, veriler birbirine kilometrelerce uzaktan bir veri hattı yoluyla bağlanmaktadır. Bankalardaki bilgisayar kullanımı buna örnek olarak verilebilir. Şubelerin bilgisayarları bankanın merkez şubesine bağlıdır. Merkez şube diğer şubeleri denetleyebilir. Yerel müşterilerle ilgili işlemler merkeze bildirilmeden yapılabilir.
ACSESS ile Veri Tabanı Yönetimi
Tablolar: Bir veri tabanı içinde verilerin depolandığı ve bu veriler arasındaki ilişkilerin belirtildiği temel bileşenlerdir.
Sorgu: Veri tabanı içindeki tablolarla tutulan veriler ile ilgili standart dışı isteklerin karşılanması için kullanılan bileşenlerdir. Birbiriyle ilişkili bütün veriler tekbir tablo içinde tutulamazlar. Tabloların içindeki anahtar alanlar, bu bileşen yolu ile birbirleri ile ilişkilendirilerek istenilen bütün çıktılar elde edilebilir.
Formlar: Veri tabanından yararlanacak kişilerin, veri tabanı tabloları içerisinde kolay ve etkin bilgi yüklemelerini sağlamaktır. Veri tabanına bilgi girişinde, kullanıcıya rahatlık sağlayan arayüzler form nesneleri sayesinde oluşturulabilir.
Raporlar: Veri tabanı içinde çeşitli tablolarda tutulan verilerin kağıt formatında çıktısını almak için kullanılabilecek bir bileşendir. Verilerin kağıt üstünde görülmesini istediğimiz şekildeki çıktıları raporlar aracılığıyla tasarlanır.
Modüller: Bağımsız program kodlarıdır. Modül içinde function ve sub tipi altprogramlar bulunur. Bu prosedürler içinde Visual Basic programlama dili komutları kullanılarak program parçacıkları yazılır.
Veri Tabanı Tasarımı
İstemlerin Saptanması
Veri tabanı içinde hangi verilerin yer alması istenmektedir.
Veri tabanından istenen rapor türleri nelerdir?
Veri tabanı İçinde yer alacak olan tabloların belirlenmesi
Veri tabanı içinde yer alacak olan tabloların belirlenmesinin son kullanıcı açısından bir önemi yoktur. Fakat veri tabanı tasarımcısı için sistemin verimi ve güvenirliği açısından çok önemlidir.
Her konu ile ilişkili bilgiler ayrı bir tablo içine yerleştirilmelidir. Örneğin personel bilgisi içine öğrenci bilgisi yerleştirilmemeli, personel sicil bilgisi tablosuna muhasebe verileri yüklenmemeli.
Aynı tablo içinde tekrara edilen alanlar bulunmamalıdır. Örneğin, bir personelin maşı diye bir alan olmamalı. Personelin maaşı verinin girildiği zamana bağlı olarak değiştiği için aynı veri tabanında personelin maaşı farklı olacaktır. Maaşı hesaplatmak en uygun yoldur.
Tablolar İçindeki Alanların ve Anahtar Alanların Belirlenmesi
Her alanın içinde tek bir içerik olmalıdır. Örneğin adres alanı içinde mahalle, sokak, numara, ilçe, il olmamalıdır. Kuracağımız veri tabanına göre parçalamalar yapılabilir. Örneğin adres alanı için mahalle, sokak, numara, ilçe, il alanları tercih edilmelidir eğer veri tabanımızda aynı mahallede ve aynı sokakta oturan kişileri bulmak istiyorsak. Ya da aynı il ve ilçede oturanları listelemek istiyorsak il ve ilçe alanları mutlaka ayrı alanlarda olması tasarlanmalıdır.
Her tablo için alanlardan biri mutlaka birincil anahtar (primary key) olarak tanımlanmalıdır. Bu alan, tekrarlanan verilere ait alan olmalıdır. Örneğin, personel için mebsis no, ürünler için ürün kodu gibi.
Bazı alanlar farklı tablolarda tekrarlanabilir. Burada veri bütünlüğünün bozulmaması için dikkat edilmesi gereken nokta iki tablo arasındaki verilerin birbiriyle uyuşmasıdır. Örneğin, Tablo 1'de "sınıflar" alanına 9-F sınıfının yazıp, tablo 2'de 9-F'nin bulunmaması sorunlara yol açabilir.
Access'de Veri Tipleri
Metin: Karakter türü (harf, rakam, özel karakter) bilgi içeren alanlar için kullanılan veri tipidir. Text türü bir alanın içereceği bilgi, 255 karakter uzunluğuna kadar olabilir. Önceden atanan değer 50'dir. Metin türü atanacak bilgiler, ad, soyad, adres gibi bilgilerle üzerinde hesaplama yapılmayacak rakamlar (örneğin, adreslerde bulunan kapı numaraları) ya da telefon numaraları.
Not: Not türü bilgiler de, metin türünde olan fakat 255 karakterden daha fazla karakter içeren bilgilerdir. Not türübir alan, 65,535 karaktere kadar bilgi içerebilir.
Sayı: Sayı türü, matematiksel işlemlere sokulacak türdeki bilgiler için uygundur (maaş, fiyat, miktar, ...). Sayı türündeki tanımlanmış Alan Boyutları ise şunlardır:
Bayt: 0-255 arasındaki sayıları içerir.
Tamsayı: -32768-32767 arasındaki sayıları içerir
Uzun Tamsayı: -2.147.483.648 - 2.147.483.647
Tek: -3.402.823 x 1038 ile 1.401.298 x 10-45 arasında bir negatif gerçel sayı ya da 1.401.298 x 10-45 ile 3.402.823 x 1038 İlk 7 hane hassastır. Onsan sonraki sayılar yuvarlatılır.
Çift: -1.79769313486231 x 10308 ile -4.94065645841247x 10-324 arasında bir negatif sayı ya da 1.79769313486231 x 10308 ile 4.94065645841247x 10-324 arasında bir pozitif sayılardır.
Tarih/saat: 100 yılı ile 9999 yılı arasındaki tarihleri ve zamanı ifade etmek için kullanılır.
Para Birimi: Parasal türdeki veriler için kullanılır. 1-4 arasında ondalık haneye sahip olabilir. Ondalık noktanın sol tarafına 15 ve sağ tarafında 4 haneye kadar hassasiyete sahiptir.
Otomatik Sayı: Otomatik sayı değerine sahip olan bir alandaki sayılar ya 1'er 1'er artan tam sayılardır ya da Acsess 97 tarafından atanan ratgele sayılardır. Sayıları rastgele seçmek için "Genel-Yeni değerler-Rastgele" seçilir.
Evet/Hayır: İki değerden birini seçmek zorunlu olduğunda kullanılır.
OLE Nesnesi: Excel tablosu, Word dökümanı, resim ya da ses bilgisi olabilecek türden bilgilerdir.
Köprü: Internet adreslerinin girileceği alanlardır.
Bilgisayar Açılırken Neler Oluyor ?
BİLGİSAYAR AÇILIRKEN NELER OLUR?
Bilgisayar açıldığı zaman, aşağıdaki işlemler sırasıyla yapılır.
Bilgisayar, ilk olarak ROM'da bulunan küçük bir programı çalıştırır. Bu program, ana belleğin doğru çalışıp çalışmadığını denetler. Eğer bir sorunla karşılaşırsa ekrana mesaj yazar.
Ana bellek denetlendikten sonra, bilgisayar A disk sürücüsünde disk olup olmadığını araştırır. Eğer varsa, ROM'daki program diskteki iki sistem kütüğünü yükler. Bu iki sistem kütüğünü yükler. Bu iki sistem kütüğü diskte yoksa veya A disk sürücüsünde disk yoksa, aynı işlem, sabit disk=C üzerinde tekrarlanır. Bu da başarılı olmazsa bilgisayar açılmaz. Çünkü işletim sistemi ana belleğe yüklenememiştir.
Bu iki program çalıştığı zaman, bilgisayar aynı diskte CONFIG.SYS adlı bir dosya arar ve bulursa buna göre sistemin çalışma ortamını düzenler. Eğer böyle bir dosya yoksa sistem normal parametreleri kullanarak çalışma ortamını düzenler.
Aynı programlar daha sonra diskte, COMMAND.COM adlı bir programı arar ve bunu çalıştırır. Bu program, DOS işletim sisteminin iç komutlarını içerir. COMMAND.COM programının çalıştırılması, işletim sisteminin bir kopyasının ana belleğe konması demektir. Bu program, bilgisayar açık kaldığı sürece ana bellekte kalır.
Bilgisayar daha sonra diskte AUTOEXEC.BAT adlı bir toplu işlem kütüğünü arar. Toplu işlem kütükleri içlerinde bir ya da daha fazla program çalıştırma isteği olan kütüklerdir. Bu dosyayı bulduktan sonra bu dosyada bulunan komutları çalıştırır.
WINDOWS 95 işletim sistemi yüklenir.
Sağlıklı Bilgisayar Kullanımı Bilgisayar ve Sağlık
BİLGİSAYAR ve SAĞLIK
Bilgisayarın sağlığa zararlarından korunma
Bilgisayar karşısındaki doğru oturma şekli
Bilgisayarın karşısında otururken şunlara özen göstermeliyiz.
Masa yüksekliği 65-70 cm.
Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltuk
Omuzlar rahat bırakılmış
Dik oturulmuş ve sırt desteklenmiş
Kollar yatay veya biraz yukarıda
Dirsek ve eller düz bir çizgide
Bacakların üst kısmı yatay
Dizler 9 veya 110 derece açıda olmalı
Gözlerimizin sağlığı için:
Bilgisayar kullanmadan önce bir göz muayenesinden geçmeli, görme bozukluğu varsa mutlaka düzeltilmeli
Ekrandan 45-75 cm. uzakta oturmalı
Ekranın üst kenarı ile göz hizasının aynı seviyede olmasına dikkat etmeli
Kağıt tutucu kullanıyorsak bunu ekranla aynı hizada tutmalı
Odanın loş ışıklı, aydınlatma 30-50 mumluk ve indirekt olmalı
Işık ekrana dik açıyla gelmemeli
Işık yansıma ve parlamaları önlemeli
15-20 dakikada bir kısa süre gözleri uzağa odaklayarak göz kaslarının dinlenmesi sağlanmalı.
Bunların yanı sıra:
Saat başı mola vererek odayı temiz hava ile doldurmak ve ufak ekzersizler yapmak
Hamilelerin ekran başına geçmemelerini sağlamak gerekiyor.
Bilgisayar ve Virüsler
VİRÜSLER
Sabit Diskleri virüslerden korumak gereklidir. Virüsler, genellikle bilgisayara zarar vermek amacıyla yazılmaktadır. Bilgisayarın işleyişinin kesilmesine, dosyaların silinmesine, sistemin yavaşlamasına yol açar. Virüsler, disketlerde bulunan programların içinde gizlenmiş olarak bulunur. Disket, disket sürücüye takılıp, virüslü dosya veya disket okutulduktan ya da içindeki programlar çalıştırıldıktan sonra bilgisayara geçer.
Virüslerden korunmak için virüs arama ve temizleme programlarını kullanmak gerekiyor. Her gün yeni virüsler yazılıp, dağıtılıyor. Bunun için de bilgisayarımızdaki virüs arama ve temizleme programlarını güncellemek gerekiyor.
Virüsler ayrıca modemle iletişim sırasında da geçebilir. Ayrıca kopya programlarda da virüs bulunabilir.
Bilgisayar Kullanım Hakkı
KULLANIM HAKKI (COPYRIGHT)
Çoğu yazılımların kullanım hakları belirlenmiştir. Yazılımın kullanım hakkı o yazılımı alan kişiye aittir. Son kullanıcı tarafından kopyalanamaz. Dağıtılamaz. Sadece satıcı tarafından kopyalanır.
Lisans Anlaşması ile kullanılan yazılımlar:
Satıcı ile son kullanıcı tarafından Lisans anlaşması yapılır. Bu lisans anlaşması yazılı olabileceği gibi, yazılım kurulurken başlangıçta da yapılabilir.
Tek kullanıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar, çok kullanılıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar, anlaşmalı sayıda kullanıcı için lisans sözleşmesi yapılan yazılımlar ve site lisanslı yazılımlar vardır.
Kesinlikle:
o o o Bilgisayarı başkalarına zarar vermekte kullanmayın.
o o o Bilgisayarla, başkalarının işine mani olmayın.
o o o Başkalarının dosyalarını karıştırmanın yollarını aramayın.
o o o Bilgisayarı hırsızlık yapmakta kullanmayın.
o o o Bilgisayarı yalancı şahitlikte, sahte delil hazırlamada kullanmayın.
o o o Sahibinden izinsiz başkalarının bilgisayar kaynaklarını kullanmayın.
o o o Başkalarının fikirlerini bilgisayarla çalıp kendinize mal etmeyin.
o o o Sosyal içeriğini düşünmeden bir program yazmayın.
o o o Bilgisayarı, saygı ve ilgi göstererek kullanın.
Kapasitelerine ve Büyüklüklerine Göre Bilgisayar Türleri
Makro Bilgisayarlar ( Mainframe - Ana Bilgisayar ) : Bunlar en büyük tiplerdir. Kapasiteleri Terabyte büyüklüğündedir. Genellikle büyük şirketlerde, bilgi işlem merkezlerinde, araştırma kurumlarında ve üniversitelerde kullanılırlar. Aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilirler.
Mini Bilgisayarlar : Orta boy bilgisayarlardır. Sığaları daha azdır. Aynı anda daha az kullanıcı tarafından kullanılabilirler. Fiyatları düşük ve işletme masrafları daha azdır. Orta boy işletmeler tarafından tercih edilirler.
Mikro Bilgisayarlar (Personal Computer - Kişisel Bilgisayar - PC): Tek kullanıcı için tasarlanmışlardır. Ofis otomasyonunda, eğitimde, yayın işlerinde, küçük işletmelerin ticari hesaplarının ve personel kayıtlarının tutulmasında etkin biçimde kullanılırlar.
Ağlar (Network)
Bilgisayarların birbirine bağlanmasıdır. Veriler, donanım ve yazılım paylaşılarak maliyet düşürülür ve işler daha hızlı yapılır. Ayrıca bilgisayarlar arası haberleşme de yapılır.
Yerel ağlar (Local Area Network - LAN) dan başka diğer ağ türleri Geniş Ağ (Wide Area Network-WAN), Intranet (kurum içi ağ) ve Internet (Ağların Ağı) 'dir.
Ağlarda güvenlik sorunu vardır. Bunu çözmek için her kullanıcıya Ağ Yöneticisi tarafından kullanıcı adı (login name) verilir. Kullanıcı adından başka sadece kullanıcı tarafından bilinen, gerektiğinde kullanıcı tarafından değiştirilen, başka kişilerin bilmemesine dikkat edilen şifre (password) kullanılır.
BİLGİSAYAR YAZILIMI
Kullanımı Serbest Olan Yazılımlar (Public Domain): Kullanımı herkese açık olan yazılımlardır. İsteyen istediği kadar kullanabilir. İstediği kadar kopyalayıp dağıtabilir.
Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Copyright'lı yazılımlardır. Yalnız belirli bir süre (15 gün, 1 ay, 2 ay gibi) deneme amaçlı olarak kullanılabilir. Sürekli kullanım hakkı için belirli bir miktar parayı (10-40 $) kayıt ücreti olarak ödemek gerekir.
İşletim Sistemi (Operating Sistem): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır. Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan MİB, ana bellek vb. kaynakları yönetir.
Disk İşletim Sismtemi DOS (Disk Operating System):
Windows (3.1, 95, 98)
Windows NT
MAC OS, UNIX, LINUX
Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, kurtarma vb.
Aygıt sürücüleri (Device Driver): Çevre birimlerinin çalışması için bilgisayara yüklenen programlar.
Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic, Visual C…
Uygulama Programları : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb.
Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci (word processor) yazılımları mektup, günlük plan, ders notu hazırlamada; tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında kullanılırlar.
Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.
Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapm, proje yönetimede kullanılırlar.
Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu
Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları, benzetim (simulasyon) yazılımları, elektronik ansiklopedi, atlas.
Çokluortam (Multimedia) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses, video, animasyon, resim içerirler. Çokluortam ansiklopedileri bunlara örnektir.
Yazılımlar donanıma uyumlu ise çalışır. İşletim sistemi ile yazılımlar uyumlu olmalıdır.
Yazılımlar disket ya da CD_ROM kullanılarak kurulur. Yazılımları bilgisayara kurmak için ilk olarak genellikle SETUP (Windows 95 için), INSTALL (Windows 3.1 için), KUR (Türkçe yazılımlar için) çalıştırmak gerekir.
Bilgisayar Dosyaları
Veri: harfler, sayılar, grafikler
Bilgi: İşlenmiş veridir.
Dosya: Saklanan verilerin veya programların ismi. Dosya ismi genellikle iki bölümden oluşur. Birinci bölümde dosyanın adı, ikinci bölümde dosyanın uzantısı yazılır. İki bölüm bir nokta ile birbirinden ayrılır (dosyaadı.dosyauzantısı) Örneğin: yazılı1.doc. yazılı1 dosya adı; doc dosya uzantısıdır. Dosya adı dosyanın içeriğine uygun verilmelidir. Dosya uzantısını genellikle uygulama programı verir. Dosya uzantıları genellikle üç harften oluşur. 1,2,4 harfli dosya uzantıları da vardır. .c, .db, .html gibi.
Çalışan dosyalar: Uzantıları exe veya com dur. Başka bir programın yardımına ihtiyaç duymadan çalışırlar.
Kaynak dosyalar: Çalışmadan önce makine diline çevrilmesi gerekmektedir. Örneğin pascal programlama dilinde yazılan bir programın çalışması için makine diline çevrilmesi gerekmektedir. Bunun içinde o dosyanın pascal programlama dili kurallarına uygun olarak yazılıp; pascal programlama dili derleyicisi tarafından derlenmesi gerekmektedir.
Veri Dosyası: Üzerlerinde silme, ekleme, değiştirme yapılabilir. İçeriklerinin çıktısı yazıcıdan alınabilir veya başka birisine elektronik olarak postalanabilir. Yazılı1.doc. bir dökümandır. Bir kelime işlemcide yazılmıştır. O kelime işlemci çalıştırılmadan dökümanın içi görülemez. Kelime işlemci çalıştırıldıktan sonra içine girilip, değiştirme, düzeltme, silme ve ekleme yapılabilir. Yazıcıdan çıkışı alınabilir.
Bilgisayar Kasası İçindeki Aygıtlar Dahili Bileşenler
BİLGİSAYAR KASASI İÇİNDE BULUNAN AYGITLAR
Ana Kart: Üzerinde temel devrelerin bulunduğu karttır. Bütün aygıtlar ve kartlar ana karta bağlıdır.
Merkezi İşlem Birimi (MİB/CPU): Komutların işlenmesi, aritmetik ve mantıksal işlemler yapılır.
Ana Bellek (RAM =Random Access Memory-Rastgele Erişimli Bellek): Verilerin işlendiği ve geçici olarak saklandığı yer.
EDO RAM, SD RAM
Güç kaynağı: Normal 220 Volt elektriği bilgisayarın kullanacağı volta çevirir.
CD Sürücü, Disket Sürücü ve Disk Sürücü kablolarla ana karta bağlanır.
Genişleme Yuvaları: Ses, v,ideo, radyo, tarayıcı, ekran, ethernet kartlarının takıldığı yuvalardır. ISA (8 Bit), VESA (16 Bit) ve PCI (32 bit) olmak üzere üç çeşittir.
Parelel Port (25 iğneli-dişi): Yazıcıların takılması için kullanılır.
Ekran Portu: Monitörü bağlamak için kullanılır.
Fare ve Klavye portu: fare ve klavyeyi bağlamak için kullanılır.
Seri Port (9 ya da 25 iğneli-erkek): Fare, modem, tarayıcıyı bağlamak için kullanılır. COM (comunication) da denir. Genellikle, COM 1 farenin, COM 2 ise fax-modemin bağlanması için kullanılır.
Bilgisayar Çevre Birimleri
Üzerinde harfler, sayılar, işaretler ve bazı işlevleri bulunan tuşlar vardır.
Q Klavye ve F Klavye (Türkçe Daktilo Klavyesi) olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir. q Türkçe klavye 179 f Türkçe klavye 440 Klavye üzerinde numaralar, Kilitler (Caps Lock: Bir kez basıldığında sürekli büyük harf yazar. İkinci kez basıldığında sürekli küçük harf yazar, Num Lock, Scroll Lock), Özel Tuşlar (Alt, Shift, Control, Alt Gr)
Işıklı kalem (light pen):
Çizgisel (bar) kodları okumada, şekil çizme ve elyazısı yazmada kullanılır.
Grafik masası:
Özel bir kalem kullanarak ekranda yazı ve şekillerin gözükmesini sağlayan küçük kare biçiminde masa
Dokunma ekranları (touch screen):
Ekranda gözüken komut üzerine parmak ile dokunduğunda o komutun çalışmasını sağlayan ekran tipidir.
Joystick:
Genellikle oyun oynamak için kullanılır. Üzerinde bulunan tuşlarla çalıştırılarak bilgisayara komut verilmesi sağlanır.
Fare (mouse):
Ekranda gözüken imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarar. Farenin çevre birimi olarak kullanılmasıyla işaretleme, tıklama ve sürükleme yapılarak işlemler yaptırılır.
İmleç: Farenin ekran üzerinde nerede olduğunu gösterir.
Tıklama: Farenin sol tuşuna bir kez basılmasıdır.
Çift Tıklama: Farenin sol tuşuna kısa aralıklarla iki kez tıklanmasıdır. Bir simgeye yüklenen işlevinin yerine getirilmesini sağlar.
Sürükleme: Farenin sol tuşunu basılı tutarak imlecin yerinin değiştirilmesidir.
Tarayıcı (Scanner)
Resim, grafik ve önceden yazılmış yazıları bilgisayar ortamına aktarmakta kullanılır. 300x600 dpi, 600x600 dpi, 600x1200 dpi, 600x2400 dpi ... Optik karekter okuma (Optic Character Reader-OCR)
CD-ROM sürücü (Compact Disk-Read Only Memory )
Son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan veri depolama birimidir. 650 MB ...
Bir CD'de 24 Ciltlik bir ansiklopedideki yazılar, resimler, video klipler, animasyon ve sesler saklanabilir. Bir program yüklerken 20-40 disketin takılıp çıkarılması yerine CD-ROM'lar tercih edilir. CD-ROM'lar özellikle çok büyük yer kaplayan çoklu ortamlarda (multimedia=ses+video+resim+animasyon) yazılmış yazılımlar için zorunludur.
CD-ROM üzerindeki bilgiler günümüzde değiştirilememektedir. CD-ROM'lara bilgi yazmak için, yazılabilir.
CD-ROM'lar kullanılarak CD-ROM yazıcılarla kopyalama yapılmaktadır.
CD_ROM sürücülerde müzik CD'leri de dinlenebilir.
Bir CD sürücü alırken veri transfer hızının büyük olanlar tercih edilmelidir. Günümüzde yaygın olarak 32 Hızlı CD-ROM sürücüler satılmaktadır.
1 CD-ROM'a 650 MB veri depolanabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla CD-ROM'lara daha fazla veri depolama olanağı da çıkmıştır.
1 MB kalın bir roman kadardır (resimsiz). 1 CD-ROM'a 20 cilt kalınlığındaki bir ansiklopedi depolanmaktadır. Bu ansiklopediler ses, resim, video görüntü, animasyon ve grafik (multimedya) özellikleri de içermektedir.
Disketlere ve harddiske veriler magnetik olarak kaydedilirler. Verilerinizin bozulmaması için disketlerinizi magnetik ortamdan uzak tutunuz.
CD-ROM'lardaki veriler optik olarak kaydedilirler. Kolay bozulmazlar.
CD-ROM'lardaki verilerin korumak için çizilmemesine dikkat etmek gerekir.
CD-ROM sürücü varsa hard diskten sonraki en son sürücünün adını alır. Örneğin: Hard Disk C ve D ise, CD-ROM sürücü E ile belirtilir.
Bunların yanında Laser Disk Sürücüsü, video, kamera, mikrofon, televizyon ve radyo'da giriş birimi olarak kullanılmaktadır.
Hem giriş hem de çıkış birimidir. Disket denilen magnetik ortama veri yazılabilen ve üzerindeki verileri okuyabilen bir birimdir.
Disket verileri magnetik ortamda saklar. Disketlerin kullanımı ve taşınması kolaydır. Veri taşımakta ve yedekleme amacıyla kullanılırlar. Disketlere veriler kopyalanabilir, eklenebilir, silinebilir, değiştirilebilir.
Disketlerdeki verilerin bozulmaması için; disketlerin magnetik ortamdan, sıcaktan, soğuktan, nemden, güneş ışınlarından uzak tutmak gerekir.
Bozulan disketler Windows 95 programında scandisk programı kullanılarak kurtarılabilir. (Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem Araçları-Scandisk)
1 yüksek yoğunluklu (HD-High Density) disketin boyu 3.5 inç (=8.89 cm)'dir.
Disketin yazılabilir ve silinebilir olması için disketin açma kapama düğmesinin kapalı olması gerekir. Disketin kayan penceresi hiç bir zaman açılmamalıdır.
Bir 3.5 inç'lik yüksek yoğunluklu (High Density kısaca HD diye gösterilir) disket 1.44 MB veri alır.
720 KB veri alan 3.5 inçlik disketler de eski disket sürücülerle kullanılmaktadır.
Daha önceki yıllarda, 5.25 inçlik yüksek yoğunluklu disketler 1.2 MB veri disketlerle, 180 KB ve 360 KB veri alan disketler de kullanılmaktaydı.
Disketlerin kullanılabilmesi için biçimlenmesi (formatlanması) gereklidir. Formatlama disketi iz ve sektörlere bölerek bilgisayarın kullanımına hazır hale getirmektir.
Hem giriş hem de çıkış birimi olarak kullanılır. Giriş ve çıkış birimlerinden gelen verilerin sonuçlarının ekranda gözükmesini sağlar.
Bilgisayarla kişi arasında iletişi sağlar.
Bir text ekranın genişliği 80 karakter, boyu 25 satırdır.
Grafik ekranda pikseller (nokta) bulunur. Bir ekranda ne kadar çok piksel varsa ekranın çözünürlüğü artar. 640 x 480 piksel, 800 x 600 piksel, 1024 x 768 piksel gibi. Ekranın kaliteli olmasının çok büyük önemi vardır.
Ekranlardan titreşimsiz ve az radyasyonlu olanları tercih edilmelidir. Ekranların boyutu, 14 inç, 15 inç, 17 inç, 20 ve 21 'dir. Genellikle ucuz olduğu için 14 inçlik ekranlar kullanılmaktadır. 1 MB, 2MB, 4 MB bellekli ... ekran kartları bulunmaktadır.
Ekrandalardaki görüntü netliği noktalar arasındaki uzaklıkla ilgilidir. İki nokta arasındaki uzaklık ne kadar azsa o kadar iyi görüntü elde edilir. Ekrandaki noktalar arası uzaklığı 0.28 mm ve daha az olanlar tercih edilmelidir.
Non Interlaced monitörler daha az VGA (Video Graphich Adaptor) 640*480 16 renk ekran sVGA (Super Video Graphich Adaptor) 16 renk : 4 bit renk 256 renk: 8 bit renk, 640 * 480, 512 K bellek 65 536 renk: 16 bit renk , 1024 * 768, 2 MB bellek 16 777 216 renk: 24 bit renk, 1280 * 1024, 4MB bellek
Sabit disk sürücü, bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı en temel birimdir. Sabit disk kapalı bir kutu içinde bilgisayarın içinde bulunmaktadır. Sabit disk sürücü, verileri bir dizi dönen magnetik yapraklarda magnetik olarak saklar. Her magnetik yaprakta okuma ve yazma işlemini yapan okuma yazma kafası vardır. Daha çok veri kaydedilir. Sabit disk taşınamaz.
Sabit disk, merkezlerinden geçen bir mil üzerine üst üste yerleştirilmiş plaklara benzer. Bu plaklar mil ile beraber belirli bir hızda dönerler ve bu sırada okunurlar veya üzerlerine yeni bilgiler yazılır. Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir.
Aşağıda sabit diskin üsten görünüş ve kesiti bulunmaktadır.
Sabit disklerin kapasitesi ne kadar büyük olursa o kadar çok bilgi saklanabilir.
Sabit diskler bilgisayarın ana kartına IDE (Integrated Drive Electronics), SCSI (Small Computer System Interface- skazi diye okunur) veya EIDE (Enhanced IDE, geliştirilmiş IDE) diye adlandırılan kablolarla bağlanırlar. Sabit diskler C harfiyle temsil edilirler. Diğer sürücüler varsa bu harfleri izler. Örneğin, ikinci bir harddisk ya da harddiskin ikinci bölümü varsa D'dir.
Sabit diskler zamanla dolar. Bazı dosyaları silmek gerekir. Silinecek dosyaları rastgele seçmemek; bilinçli olarak yapmak gerekir. Bazı dosyalar yedeklendikten sonra silinebilir. Bazı dosyalar sıkıştırma programları ile sıkıştırılarak daha az yer kaplamaları sağlanır.
Sabit diski ana karta bağlamak için kablolar kullanılır. Bunlar:
IDE (Integrated Drive Electronics) SCSI (Small Computer System Interface) EIDE (Enhanced (geliştirilmiş IDE)
Ekranda gözüken bilgileri kağıt üzerine yazdırmaya yarar. Yazıcılar;
Nokta vuruşlu yazıcı (dot matrix): 9 iğneli ve 24 iğneli olabilir. Şerit takılarak kullanılır. Dakikada 1-3 sayfa hızında olabilirler. Sürekli form kağıdı kullanılabilir.
Mürekkep püskürtmeli yazıcı(ink jet): Dakikada 1-8 sayfa basabilir. Kartuş takılarak kullanılır. Renkli çıkış alınabilir. 300 dpi -
lazer yazıcı (laser): 300 dpi- , dakikada 4, 8, 12 ... sayfa baskı, toner kullanılır.
Bilgisayara bağlanılarak kullanılır. Bilgisayar ekranında gözükenleri duvara yansıtmak amacıyla tepegözün üzerine konulur. Ekranda gözükenler duvarda veya perdede geniş olarak görünür.
Bilgisayar tarafından üretilen veya kaydedilmiş sesleri duymak için kullanılır. Ses Kartı: CD kalitesinde, 16 bitlik, ses alabilmek için kullanılır. Ses kartları sayesinde ses kayıtı aypılabilinir.
Bilgisayar tarafından üretilen görüntü, ses, text ve diğer verileri saklamakta kullanılır.
İletişim Birimleri diğer bilgisayarlara ve elektronik aletlere bilgi göndermeye ve bilgi almaya yarayan aletlerdir.
Telefon hatları aracılığıyla birbirine uzak yerlerde bulunan bilgisayarlar arasında iletişim sağlayan çevre birimidir. Modemler bilgisayar ve telefon sinyallerini birbirine çevirir. Telefonların kullandığı analog sinyalleri bilgisayarların kullandığı dijital sinyallere çevirir. Aynı şekilde tersini de yapar.
MIDI (Musical Instrument Digital Interface- Müzik birimleri için Sayısal Arabirim): Bilgisayar aracılığıyla yüksek kalitede elektronik müzik yapmada kullanılır. Müzik yapmak için özel donanım ve yazılım gerekmektedir. Müzik eğitiminde ve beste yapmada kullanılmaktadır.
Fax olarak da kullanılabilir.
Hızları: 14440, 32 K, 56 K ...
Bilgisayar Donanımları
BİLGİSAYAR DONANIMI
Gözle görülen ve dokunulabilen parçalar bilgisayar donanımını oluşturur. Genellikle, bilgisayar donanımı beş bölümden oluşur.
1. Merkezi İşlem Birimi-MİB (Central Processing Unit-CPU): Bu, bilgisayarın çalışmasını düzenleyen ve programlardaki komutları tek tek işleyen birimdir. İşlem hızına göre çeşitli modelleri vardır: Pentium işlemci, 80486, 80386, 80286, 8088, 8086.
Merkezi İşlem Birimi, Aritmetik ve Mantık Birimi ile Kontrol Ünitesinden oluşur.
Aritmetik ve Mantık Birimi (Arithmetic & Logic Unit -ALU) : Dört işlem, verilerin karşılaştırılması, karşılaştırmanın sonucuna göre yeni işlemlerin seçilmesi ve kararların verilmesi bu birimin görevidir.
Kontrol Ünitesi ( Control Unit -CU) : Işlem akışını düzenler, komutları yorumlar ve bu komutların yerine getirilmesini sağlar.
2. Ana Bellek (RAM - Random Access Memory- Rastgele Erişimli Bellek): Programların ve verilerin kullanıldıkları zaman geçici olarak depolandıkları yerdir. MİB'de işlemler yapılırken ana bellekte saklanan veriler kullanılır ve işlenen veriler (bilgi) RAM bellekte tutulur. Elektrik kesildiğinde ana bellekteki veriler kaybolur. Birimi megabayt (MB)'dır. PC'lerde 8, 16, 32, 64 MB bellekler kullanılmaktadır.
Veri Birimi BYTE'dır. Bir Byte 8 Bittir.
1 Bit 0 ya da 1'den (kapalı devre=0, açık devre=1) oluşur.
1 BYTE 1 karakter'dir.
1024 BYTE = 1 KiloByte'dır. (KiloByte = KB)
1024 KB = 1 MegaByte'dır. (MegaByte = MB)
1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB)
1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB)
RAM BELLEK "Random Access Memory": Rastgele erişimli bellektir. Istenilen bölgesine bilgi depolanabilir, silinebilir, okunabilir, değiştirilebilir. Yalnız elektrik kesintisi veya makineyi kapatma durumunda tüm bilgiler silinir. 1 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32 MB, 64 MB,...
ROM BELLEK " Read Only Memory " Sadece okunabilir bellektir. Bu bellek üretici firma tarafından hazırlanmıştır. Bilgileri okunabilir fakat üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu bilgiler makineyi kapatma veya elektrik kesintisinden etkilenmezler ve silinmezler. Kullanıcı tarafından verilen komutları işleme koyar. RAM belleğe göre oldukça pahalıdır. Gelişen teknoloji ROM bellek ailesine iki yeni türü daha kazandırmıştır.
PROM : Programlanabilen ROM bellektir.
EPROM : Hem silinebilen hem de programlanabilen ROM bellektir.
3. Dış Bellek Birimleri (Secondary Memory Devices - İkincil Bellek Araçları): Verilerin kalıcı olarak saklandığı yerdir. Dış bellek birimleri sabit diskler, disketler, CD'ler ve teyplerdir. Günümüzde birimi giga byte (GB)'dır. PC'lerde 2.1, 3.2 GB harddiskler kullanılmaktadır.
4. Giriş Birimleri (Input Devices): Bilgisayarlara veri girmekte kullanılan araçlardır. Klavye, fare, disket, harddisk, joystick, tarayıcı (scanner), mikrofon, ekran (dokunmatik), CD, barkod okuyucu
5. Çıkış Birimleri (Output Devices): Bilgisayarda elde ettiğimiz dosyaların çıkışlarını görmek için kullanılan birimlerdir. Ekran, yazıcı, datashow
Bilgisayar Nedir ? Bilgisayar Nasıl Çalışır ?
BİLGİSAYAR NEDİR ?
Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir.
Bu işlemleri yaparken veriler girilir, işlenir, depolanabilir ve çıkışı alınabilir. Bilgisayar işlem yaparken hızlıdır, yorulmaz, sıkılmaz. Bilgisayar programlanabilir. Bilgisayar kendi başına bir iş yapmaz.
Giriş: Kişi tarafından veya bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu veriler, sayılar, harfler, sözcükler, ses sinyalleri ve komutlardır. Veriler giriş birimleri tarafından toplanır.
İşlem: Veriler insanların amaçları doğrultusunda, programın yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer.
Bellek: Verilerin saklandığı yerdir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler bellekte saklanır.
Çıkış: Bilgisayar tarafından üretilen rapor, döküman, müzik, grafik, video, resimlerdir. İşlenmiş sonuçların yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden çıkarılmasıdır.
Bir bilgisayar sistemi işletmek için yazılım ve donanıma gereksinim duyulmaktadır.
Bilgisayar donanımı (hardware): Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir. Elle tutulabilirler. Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı,…
Bilgisayar yazılımı: Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar (set up, install). Örneğin: Kelime işlem (word processor) programları son kullanıcıların yazı yazması için kullanılır. Tablolama (spread sheet), sunu (presentation), programlama dilleri (Pascal, C ...), ses (sound) programı gibi.
ReNamer 5.1-Dosya ve Klasör isimlerinizi hızlıca otomatik değiştirin
ReNamer is a very powerful and flexible file renaming tool, which offers all the standard renaming procedures, including prefixes, suffixes, replacements, case changes, as well as removing contents of brackets, adding number sequences, and changing file extensions. For advanced users, there is a PascalScript rule, which let users program their very own renaming rule.Program allows you to combine multiple renaming actions as a rule set, applying each action in a logical sequence, which can be saved, loaded, and managed within the program. In addition, it has an ability to rename folders, process regular expressions, Unicode capable, and supports variety of meta tags, such as: ID3v1, ID3v2, EXIF, OLE, AVI, MD5, CRC32, and SHA1. Version 5.1 adds Windows network files renaming support, WMA and FLAC meta tags, Command Line Renaming parameter.
Renamer, güçlü bir dosyayı yeniden isimlendirme programıdır.Program ön ek ve son ek eklemelerini,yenisiyle değiştirmeyi,numara sırası eklemeyi,parantez içini kaldırmayı ve dosya eklerini değiştirmeyi kapsıyor.Ayrıca gelişmiş kullancılar için ,kendi isimlendirme kuralını oluşturmaya yarayacak PascalScript kuralı vardır.Program çoklu isimlendirmeyi destekliyor.Hepsini mantıklı bir sıraya koyarak değişiklikleri uyguluyor.Klasörleri yeniden isimlendirme,yüz ifadeleri uygulama,uluslarası dile yatkınlık gibi özellikleri sunmasının yanında birçok meta tag desteği de sunmaktadır.ID3v1, ID3v2, EXIF, OLE, AVI, MD5, CRC32, ve SHA1 bunlardan bazıları.Versiyon 5.1 Windows ağ dosyalarını yeniden isimlendirme desteği,WMA ve FLAC meta taglarını ve Komut satırı yeniden isimlendirme parametresini sunuyor.
İndirme Linki:
http://dw.com.com/redir?edId=3&siteId=4&oId=3000-2248_4-10758353&ontId=2248_4&spi=ad009d5664debfaa7744366e29fc9118&lop=link&tag=tdw_dltext<ype=dl_dlnow&pid=10758353&mfgId=6268697&merId=6268697&destUrl=http%3A%2F%2Fwww.download.com%2F3001-2248_4-10758353.html%3Fspi%3Dad009d5664debfaa7744366e29fc9118
ingTur Mini Translator 7.01
Speed It Up 4.0-Bilgisayarınızı Hızlandırın
Bilgisayarınızı hızlandırmak için optimize aracı ve bedava.
Diskinizi birleştirin ve optimize ederek en yüksek performansı yakalayın üreticinin bu konudaki açıklamasına göre % 300 lere varan hızlanma sağlayan yeni versiyon (2007) teknoloji kullanılıyormuş. (It works by using New 2007 Hard-Disk optimization technology that allows your computer to read data up to 300% faster from your Hard Drive.)
Bilgisayarınızdaki herşeyi temizleyerek daha hızlı bir sisteme sahip olabilirsiniz.Program internet geçimişlerini, ram hafızasındaki gereksiz dosyaları siler ve sisteminizi hem kullanırken hem internette gezinirken hemde kapanış ve açılıştaki performansı önemli ölçüde artacaktır.
İşte programın indirme linki
http://www.speeditupfree.com/download/speeditupfree.exe
Program ücretsizdir ve hiçbir sınırlaması yoktur.
KAN VE ONUR-SVEVA CASATİ MODİGNANİ
KİTABIN ADI:KAN VE ONUR
KİTABIN YAZARI:SVEVA CASATİ MODİGNANİ
YAYIN EVİ VE ADRESİ:DOĞAN KİTAPÇILIK GÜNEŞLİ/İSTANBUL
BASIM YILI:1988
1.KİTABIN KONUSU:New York’un en ünlü avukatıyken ve şehrin belediye başkanlığına talipken ansızın kaybolan ve yıllar sonra sicilya’da bir manastırda rahibe olarak ortaya çıkan bir kadının öyküsü.
2.KİTABIN ÖZETİ:
New York Times’ın atılgan muhabiri Mark Fawcett,Palermo’nun Giornale Sicilya gazetesinin istihbarat şefi Gianna Ricci’den aldığı haberle olaya başlar.
New York’un en ünlü avukatıyken ve şehrin belediye başkanlığına talipken ansızın ortadan kaybolan ve şu anda Sicilya’da bir manastırda rahibelik yaptığı öğrenilen bu kadınla konuşmayı başarır ve olayı onun ağzından dinler.
Nancy’nin evinden ayrılışı , dışarda okuması ve avukat olmasının en büyük nedeni babasını kendi gözü önünde öldürülmesidir.
Nancy,babasını öldüren adamın simasını sadece arabanın içinden görmüştür.Nancy’nin en büyük amacı babasını öldüren adamı bulup onu öldürmektir. Bunu artık bir nevi kan meselesi yapmıştır.
Nancy’nin babası calogero,şehrin en tanınmış otelinde kapı görevlisidir. Otel sahibinin arabasını kapısını açarken otelin sahibini öldürmesini engelleyerek kendi hayatını feda eder. Bu olaydan ötürü otelin sahibi yani mafya babası,nancy’i yanına almak ve onu okutmak ister ve aileside buna karşı çıkmaz.
Nancy hukuk fakültesine girer. Oradayken sean adında bir kiralık katili sever. Kiralık katil onun babasının katili olduğunu öğrenir ama nancy bunu bilmez, onu deliler gibi sever sean’de onu deliler gibi sever ve hiçbir şey söylemez.
Sean bir kaç nedenden dolayı ortadan kaybolur. Nancy onu unutamaz ama yaşamaya devam eder. 2 yıl sonra nancy hukuk fakültesini bitirir ve orada karşılaştığı Taylor adındaki biriyle evlenir. Yıllar sonra Sean gelir. Nancy onu tekrar sevmeye başlar. Ama gerçekler ortaya çıkar. Nancy’i babasını katilinin Sean olduğunu öğrendiğinde çok acı çeker ama bunu bir kan meselesi yaptığı için Sean’i öldürür. Mafya bu olayı kapatır ve nancy hapse girmez. Ama bu olayı kaldıramaz ve Sicilya’da bir manastıra gizlice çekilir ve rahibelik yapar.
3.KİTABIN ANA FİKRİ: İntikam aşka galip gelmiştir. İntikam duygusundan dolayı herşey yapılabilir olduğu gösterilmiştir.
4.KİTABIN ŞAHISLARINI DEĞERLENDİRİLMESİ:
NANCY:Olayın kahramanıdır. Uzun boylu,zarif ve zayıf bir fiziğe sahip,gür siyah saçları vardır.
SEAN:Mavi gözü ,çok yakışıklı kiralık katil olmasına karşın aşka yenilmiş biri.
TAYLOR:Çok iyi, anlayışlı biri.
5.KİTABIN HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER:Kitap çok akıcı ve akıl dolu sözler içeren bir kitap. Bir kızın hayatta neler yapabileceğini anlatıyor.
6.KİTABIN YAZARI HAKKINDAKİ BİLGİLER:Yazar 1931 yılında New York’ta doğdu.1951 yılında gazetelerde makale ve yazıları çıkmaya başladı. Yazar kan ve onur adlı kitabını çıkardıktan sonra çok tanınmaya başladı. Yazar 1965 yılında bestseller ödülünü alarak kendini kanıtlamıştır.
